Er zijn grote tekorten aan technisch geschoold personeel. Waar haal je geschikte technici vandaan in deze krappe arbeidsmarkt? Netwerkbedrijf Alliander heeft een oplossing en leidt zélf statushouders op tot gediplomeerd elektromonteur.
Emad Alhajjah vluchtte zo'n zes jaar geleden uit Syrië en werkte voor de oorlog in de elektrotechniek en de olie-industrie, maar zijn Syrische vakdiploma is in Nederland ongeldig. Ruim vier jaar geleden werd deze statushouder geselecteerd door vluchtelingenorganisatie UAF om deel te nemen in de speciale opleidingsklas van Alliander om vluchtelingen met een verblijfstatus op te leiden voor een baan in de techniek.
'Gewoon een normaal leven'
"Je moet de taal leren en je moet een diploma hebben. Alle situaties zijn nieuw voor je. Toen ik nog in Syrië woonde had ik ook werk. Ik had een huis en een auto. Gewoon een normaal leven. Ik heb ook kinderen. En ik wil voor mijn kinderen een goed voorbeeld zijn", zegt Emad.
De asielzoekers die worden geselecteerd moeten statushouder zijn met zelfstandige woonruimte. Ook moeten ze beschikken over een relevant buitenlands diploma of werkervaring hebben in de techniek. Omdat niet iedereen zijn diploma's kan laten zien, worden ze vóóraf getoetst op technische handvaardigheid en voldoende kennis van de Nederlandse taal.
Groot tekort
De techniekbranche lanceerde onlangs het ambitieuze plan 'Aanvalsplan Techniek' waarmee 60.000 nieuwe collega's worden gezocht voor een baan in de techniek. Eén van de genoemde oplossingen in het rapport is het werven van statushouders.
Alliander zoekt nog 2500 technici en ICT'ers en heeft sinds vier jaar een speciale interne opleiding om statushouders op te leiden tot een baan in de elektrotechniek. Inmiddels zijn er in vier jaar tijd zo'n 40 nieuwe collega's opgeleid.
'Communicatie is belangrijk'
Grofweg zitten in iedere klas tien statushouders die het eerste half jaar in de schoolbanken Nederlands leren en hun rijbewijs halen. "Communicatie is heel belangrijk. Je moet de Nederlandse taal goed machtig zijn, omdat er geen ongelukken mogen gebeuren door misverstanden", zegt Wouter van de Loo, manager Arbeidsmarkt, Scholing en Behoud bij Alliander.
"Als ze voldoende Nederlands spreken gaan ze een half jaar trainen op onze oefenvelden in Duiven, Haarlem of Leeuwarden." Dat zijn locaties waar de cursisten allerlei praktijksituaties kunnen oefenen.
Daar leren ze omgaan met alle soorten spanning en transformatorhuisjes. Op het oefenveld is er veilige spanning, zodat een fout niet meteen fataal afloopt of mensen gewond raken.
Vervolgens gaan ze in het veld meewerken als leerling-monteur in de praktijk. Uiteindelijk behalen ze na drie of vier jaar hun Nederlandse MBO-diploma tot elektromonteur en kunnen door netbeheerder Liander ingezet worden.
Succesvol project
Van de Loo zegt dat dit project succesvol is en raadt andere bedrijven aan dit soort maatwerkklassen te kopiëren. De HR-manager wil benadrukken dat de leerlingen niet het stempel 'statushouder' krijgen, maar gezien worden als volwaardige collega’s bij Liander en goed opgenomen worden door teams in het hele land.
Leon van der Wilt is de vakgroepleider van een team monteurs, waarin ook een aantal statushouders werkt. Hij zegt dat het heel fijn is om met Emad te werken, omdat hij een echte professional is. "Je hoeft Emad maar één keer iets te vragen. Nederlandse collega's stellen altijd vragen of gaan met je in discussie: waarom moet dat nou?"
"Ik merk in het team dat anderen zich aan Emad optrekken en zijn voorbeeld volgen. En andersom leert hij de fijne kneepjes van het vak, maar ook de taal van zijn collega's. Zo word je als team steeds sterker."
Emad geniet van zijn werk in de buitenlucht en de werkzaamheden zijn erg afwisselend. De ene dag voert hij onderhoudswerk uit aan bijvoorbeeld een transformatiehuisje en de andere dag moet hij een hoofdkabel repareren die stuk is. "En ampère en stroom zijn in Syrië en in Nederland hetzelfde." Emad heeft nog steeds contact met zijn 'klasgenoten' en ze komen elkaar tegen op klussen in het land.
Intensief en maatwerk
Het opleidingstraject is intensief en maatwerk. Alliander kan niet honderd mensen per jaar opleiden; een groep van tien is nu het maximum. Tot nu toe is pas één persoon afgehaakt: de rest is allemaal aan het werk. Het voornemen is in de zomer van 2023 te starten met de vijfde groep.
