Kun je een huis goed verwarmen met waterstof via het bestaande aardgasnetwerk? In Lochem start vandaag een proef waarbij twaalf monumentale huizen voor drie jaar aangesloten worden op waterstof. Volgens energienetwerkbedrijf Alliander een wereldprimeur.
De twaalf bewoonde woningen zijn uitgekozen, omdat het om oude, vrijstaande huizen van ruim 100 jaar oud gaat. De huizen hebben geen spouwmuren en zijn moeilijk te isoleren - wat ook nog eens een kostbare zaak is. Daarom zijn deze panden ongeschikt voor een elektrische warmtepomp. Dit experiment moet aantonen of je de bestaande gasleiding kunt gebruiken om ze in plaats daarvan met waterstof te verwarmen.
Eén van de deelnemers is de 81-jarige bewoner Hajo Kruijff. Veel mensen in zijn omgeving zeiden: 'zou je dit nu nou nog doen op je oude dag?' Jazeker, hij was zelfs de eerste bewoner die het contract ondertekende om zijn huis te voorzien van een waterstofketel.
Huis niet geschikt voor warmtepomp
Zijn 15 jaar oude CV-ketel was volledig afgeschreven en zijn huis is van binnen redelijk geïsoleerd, maar niet geschikt voor een volledige elektrische warmtepomp. Hij zat in de commissie Berkeloord, die vijf jaar geleden - nog voor de energiecrisis en de geëxplodeerde energieprijzen - op zoek ging hoe ze betaalbaar van het gas af konden.
Een aantal bewoners is in samenwerking met Alliander drie jaar bezig geweest met de voorbereidingen. Er moest eerst een nieuwe gasleiding aangelegd worden voor de bewoners die niet meededen aan het experiment.
De twaalf deelnemers krijgen hun waterstof via een invoedinstallatie buiten de woonwijk. Daar wordt de waterstof onder hoge druk en met een toegevoegd geurstofje in de bestaande gasleiding gepompt. De geurstof is om een eventuele lekkage op te merken.
Daan Schut, verantwoordelijk voor de energietransitie van Alliander, zegt: "Duurzame gassen, waaronder waterstof, zijn hard nodig om onze energievoorziening te verduurzamen. Want met elektriciteit alleen, redden we het niet. De praktijkervaring die we opdoen geeft ons handvatten om in de toekomst de maatschappelijke kosten voor een duurzame energie-infrastructuur zo laag mogelijk te houden."
Kleine lekkage
Het proefproject werd ruim twee weken uitgesteld, omdat er een kleine lekkage werd ontdekt in de oude gasleiding. Dat probleem is nu verholpen. Hajo Kruijff maakt zich geen zorgen over het 'plofgas', zoals waterstof ook weleens wordt genoemd. Er hangt nog altijd een zweem van explosiegevaar rond waterstof, vanwege de ontploffing van de zeppelin de Hindenburg in 1937. Het met waterstof gevulde luchtschip brandde in een halve minuut volledig uit.
Kruijff ligt er niet wakker van. Hij zegt: "Dat is voldoende getest en uitgezocht bij eerdere proefopstellingen en ik verwacht ook niet dat we in de kou zitten deze winter." De deelnemers aan de proef hoeven niet te betalen voor hun waterstofketel en waterstof, maar betalen hetzelfde bedrag als ze deden toen ze nog gas gebruikten.
Geen groene waterstof
In plaats van één kubieke meter gas, heb je drie kuub waterstof nodig om een huis te verwarmen. Waterstof is nu duurder dan gas. De prijs zal dalen als er meer productiecapaciteit is. De gebruikte waterstof in Lochem is niet volledig groen, omdat er niet voldoende groene waterstof beschikbaar is.
Wat erover drie jaar gebeurt met deze woonwijk hangt af van de uitkomsten van deze proef. Wordt waterstof verder uitgerold of mislukt het experiment en moeten de bewoners verder op een hybride warmtepomp.
'Geen serieuze optie'
Volgens Lennart van der Burg, waterstofexpert bij TNO, zijn dit soort experimenten goed om van te leren en te kijken hoe het in de praktijk werkt. Maar volgens hem heeft waterstof meer potentie voor het duurzaam maken van de industrie zoals Tata Steel, de scheep- en luchtvaart.
Hij ziet niet meteen dat waterstoffen op grote schaal gebruikt worden om huizen te verwarmen. "Daarvoor zijn genoeg alternatieven als warmtepompen en warmtenetten, die zich al bewezen hebben. De komende tien tot vijftien jaar is waterstof geen serieuze optie voor de gebouwde omgeving."
Is waterstof de brandstof van de toekomst? We zoeken het uit in deze video:
