Liander gaat het elektriciteitsnet in Gelderland en Noord-Holland flink uitbreiden. De netbeheerder start daarvoor 'het grootste aanbestedingstraject ooit' ter waarde van zo'n 1,5 miljard euro. En dat is hard nodig, want sommige bedrijven kunnen het net niet meer op.
Liander, een dochterbedrijf van Alliander, gaat in Noord-Holland Noord en Gelderland 4.500 kilometer aan kabels leggen en vervangen. Ook er moeten 1.600 nieuwe transformatorhuisjes komen. Het gaat onder meer om de regio's Kop van Noord-Holland, Alkmaar, de Zaanstreek en de Achterhoek.
Dat kan het bedrijf naar eigen zeggen niet alleen. De 'monsterklus' wordt daarom mede uitbesteed aan maximaal zes aannemers die een contract van 'minimaal zes jaar' aangaan, zegt het bedrijf. Aankomende zomer vindt de definitieve gunning plaats en in september 2023 moet er worden gestart met de uitvoering.
'Duurt nog wel even'
Een woordvoerder van Liander laat weten dat het project tot 2029 loopt en het dus 'nog wel even duurt' voordat we daadwerkelijk iets gaan merken van de uitbreiding. "We zien dat het op veel plekken volloopt. Tot 2050 zien we zeker een verdriedubbeling van de vraag naar stroom."
Laadpalen, zonnepanelen, warmtepompen. Het is druk op het stroomnet en de vraag naar elektriciteit groeit. Op sommige plekken loopt de boel vast. Zo zitten Noord-Brabant en Limburg de komende jaren aan hun 'stroomtaks'.
Bedrijven die een nieuwe aansluiting willen, kunnen daar de komende jaren naar fluiten.
Niet uitbreiden
Ook in Flevoland, Friesland, Noord-Holland en Gelderland zijn knelpunten ontstaan. Stroomkabels hebben hun maximale capaciteit bereikt en kunnen geen stroom meer leveren of terugnemen. Dat is specifiek een probleem voor grootverbruikers, zoals bedrijven, zij kunnen geen nieuwe aansluitingen meer krijgen of de capaciteit uitbreiden.
Zo zijn er in Noord-Holland meer dan duizend bedrijven die tegen problemen aanlopen, zo meldde de provincie deze maand. Verhuizingen, uitbreiding of verduurzamen is daarom vaak onmogelijk.
'Situatie is dramatisch'
Naast uitbreiding is er meer nodig, vindt gedeputeerde van Noord-Holland Edward Stigter. Volgens hem moet de overheid ook de wetgeving aanpassen, zodat de knelpunten sneller kunnen worden aangepakt. De provincie opende een subsidieregeling voor bedrijven met slimme oplossingen. Ook omdat veel bedrijven nog niet direct zijn geholpen met de uitbreidingsplannen, terwijl het tekort aan capaciteit nu speelt.
"De situatie in Noord-Holland is dramatisch", zei Stigter er begin deze maand over. "We staan voor ontzettend lastige keuzes: we kunnen op dit moment niet zowel nieuwe woonwijken bouwen als ziekenhuizen uitbreiden en bedrijven verduurzamen. Daar is simpelweg geen ruimte voor op het elektriciteitsnet."
Oplossingen worden bijvoorbeeld gezocht in het delen van aansluitingen, of grootverbruikers op drukke momenten minder stroom te laten afnemen.
Wat is er aan de hand op het stroomnet? Carien ten Have van RTL Z legt uit.
