Van de 13,2 miljard euro aan NOW-steun die de overheid in 2020 gaf aan bedrijven om salarissen te kunnen blijven betalen, moet minimaal 3,7 miljard worden terugbetaald. Meer dan de helft van de bedrijven die steun kreeg heeft te veel ontvangen. Opvallend: KLM, dat al de meeste NOW-steun kreeg, krijgt er nog meer bij.
Over de eerste twee periodes dat de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) aangevraagd kon worden, heeft uitkeringsinstantie UWV de definitieve bedragen vastgesteld. Bedrijven konden de steun aanvragen om hun personeel te blijven doorbetalen tijdens de coronacrisis, ook als ze bijvoorbeeld dicht moesten vanwege de lockdown.
Het bedrag dat ze zouden krijgen, was gebaseerd op het verlies aan omzet tijdens een bepaalde periode. Omdat dit pas later definitief vastgesteld kon worden, kregen aanvragers een voorschot uitgekeerd. Dat gebeurde op basis van hun eigen schatting van het omzetverlies.
KLM krijgt nog meer geld
Bij de meeste bedrijven was de inschatting te somber, waardoor ze moeten terugbetalen. Er is ook een - kleinere - groep bedrijven die te weinig aan voorschot heeft ontvangen. Over de twee periodes gaat het om een bedrag van in totaal 757 miljoen euro. Bij de meeste bedrijven die hier recht op hebben, staat het geld al op de rekening.
Het bedrijf dat de meeste NOW-steun kreeg van alle bedrijven, KLM, hoort ook tot de gelukkigen. Over de twee perioden waar de eindafrekening is gemaakt krijgt het bedrijf nog 68 miljoen euro bovenop het voorschot van bij elkaar 578 miljoen euro.
In totaal maakte de overheid via het UWV voor 12,2 miljard euro aan loonsteun over in de eerste twee periodes in het eerste coronajaar 2020 dat de NOW van kracht was. Die periodes liepen van maart tot en met mei in 2020 en juni tot en met september van dat jaar. Over het hele jaar werd 13,2 miljard euro aan NOW uitgekeerd volgens data van de Algemene Rekenkamer.
In de eerste periode kregen 90.000 bedrijven te veel aan steun overgemaakt. Dat moeten zij terugbetalen. In totaal gaat het om een bedrag van 2,3 miljard euro, op het totale bedrag van 7,9 miljard dat aan voorschotten werd uitgekeerd. Omgerekend komt dat neer op bijna 30 procent dat terugbetaald moet worden.
1,4 miljard te veel
In de tweede periode ligt dat percentage nog hoger, op ruim 32 procent. Weliswaar is het bedrag dat terugbetaald moet worden met 1,4 miljard euro een stuk lager, er was ook minder aan voorschot uitgekeerd. In totaal ging het om 4,3 miljard.
Van alle bedrijven waar het UWV de eindafrekening heeft gemaakt, moet maar liefst 71 procent geld terugbetalen. Dat klinkt als heel veel, maar bij het UWV zijn ze niet verrast. "Het is niet zo gek, want werkgevers zullen hun omzetverlies vaak te hoog hebben ingeschat", vertelt woordvoerder Geralt Lammers.
Te somber
"In de eerste periode ging Nederland heel snel op slot en in de tweede periode werden de maatregelen juist weer snel versoepeld", roept hij in herinnering. "Het kan zijn dat bedrijven in het begin pessimistisch waren en dat het wel meeviel."
Op dat moment was de aanvraag voor het voorschot al wel de deur uit. "Dat was inherent aan de regeling: als werkgever spreek je een verwachting uit van je omzetverlies", vervolgt Lammers zijn uitleg. "Het zou wel heel bijzonder zijn als je dat raak schat en het is niet zo vreemd dat bedrijven somber waren in tijden van corona."
Dat geldt bijvoorbeeld voor Tata Steel, dat het hele voorschot voor periode twee à bijna 38 miljoen euro moet terugbetalen. Voor de eerste periode kreeg het bedrijf overigens juist weer ruim 5 miljoen extra.
Betalingsregeling
Het terugbetalen gaat best aardig, volgens het UWV. "Ongeveer 70 procent betaalt alles in een keer terug", zegt Lammers. De rest van de bedrijven krijgt een betalingsregeling.
In die regeling krijgen ze vijf jaar de tijd om hun schuld terug te betalen. Bedrijven mogen een jaar uitstel vragen voor ze moeten beginnen met terugbetalen. "Dat doet maar een klein deel", vertelt Lammers.
Er is ook nog een groep van 8000 bedrijven waar nog geen eindafrekening voor is gemaakt, omdat hun aanvraag nog in behandeling is of omdat een bedrijf uitstel heeft gekregen.
