Meer nieuwe ritsen in gedragen broeken, jassen met een tweede leven en gordijnen van de kringloop die moeten worden ingenomen. Kleermakers hebben het drukker dan ooit. Bovendien vliegen naaimachines de winkel uit en zijn naaicursussen populair.
"In de hele branche is het drukker, of het nu om naaien, haken, weven of breien gaat", zegt Anne Marie van Veen, woordvoerder van Branchevereniging Mode Ambachten (BMA).
"Door corona hadden mensen meer behoefte om creatief met hun handen te werken. En nu het leven duurder wordt, gaat men voor herstel en duurzaamheid."
Kledingherstellers
Allereerst wat definities om verwarring tijdens het verder lezen te voorkomen. Wat we in de volksmond kleermakers noemen, heten volgens BMA eigenlijk kledingherstellers. "Kleermakers zijn de mensen die ontwerpen van een beroemde ontwerper als Jan Taminiau maken. Met de BMA vertegenwoordigen wij deze groep mensen. Al zien we veel kleermakers, die ook herstelwerk doen."
Lisette Deloo-Dela Haije van Kleermakerij Dela Haije in Elburg is één van de kleermakers die ook herstelwerk doet. Zij heeft meer werk als kleermaker vergeleken met 2019, het laatste precoronajaar. "Een stijging van 10 à 20 procent. Ik heb me gespecialiseerd tijdens mijn opleiding in mensen met een afwijkend figuur, zoals oudere mensen die scheef of krom groeien."
Ook komen meer mensen met kapotte kleding naar haar toe vergeleken met 2019. "De vraag is met wel 25 procent gegroeid", rekent Deloo-Dela Haije voor. "Vroeger werd een winterjas met een kapotte rits afgedankt, nu niet. Voor 25 euro kan die jas met een nieuwe rits weer minimaal een winter mee."
Blijven hangen voor een praatje
Dezelfde trend ziet Haci Tiskaya van De Zilveren Knoop in Lochem ook. Sinds 2019 is het werk fors toegenomen. "Met wel 30 procent", zegt Tiskaya. "Meestal gaat het om kledingreparaties, verstelwerk zie ik niet zo veel. Men komt vooral voor nieuwe ritsen in jassen en broeken, maar ook naai ik veel kniestukken op kapotte knieën van broeken."
Deloo-Dela Haije en Tiskaya zijn twee van de 1242 kledingherstelbedrijven die Nederland rijk is. Ze zien dat mensen kleding vaker een tweede kans geven of dat kleding wordt vermaakt en doorgegeven. Daarnaast komen klanten met andere wensen.
"We moeten meer dekbedovertrekken met versleten randen maken. Voor 8 euro nemen we zo'n overtrek in en is hij langer te gebruiken", zegt Tiskaya. "Jas-voeringen moet ik ook meer vervangen. En klanten kopen ook vaker gordijnen bij de kringloop en laten die op maat innemen."
Tiskaya zit met De Zilveren Knoop al vijftien jaar in Lochem en heeft een vaste klantenkring opgebouwd. "Veel mensen blijven langer hangen voor een praatje. Ze vertellen me over het duurdere leven en de gestegen energiekosten. Ze douchen minder, zetten de verwarming lager en brengen vaker kleding weg om te repareren."
Naaimachines
Grotere drukte bij kledingherstellers is één indicatie voor de trend dat kleding vaker wordt hersteld nu het leven alsmaar duurder wordt. Het aantal verkochte naaimachines kan ook iets zeggen over de herstelbehoefte in Nederland.
Als we bellen met INGEnaaimachines in Eindhoven krijgen we een mooi ondernemersverhaal te horen. "In ons eerste jaar 2019 verkochten we 300 machines en dat aantal verdubbelde het jaar erop", legt eigenaar Inge van Liempd uit. "Vorig jaar stond de teller op 800 exemplaren en dit jaar verwachten we te eindigen op 1100 verkochte naaimachines."
Volgens Van Liempd zijn er twee redenen voor de enorme groei. "Tijdens corona zochten mensen een hobby. Het naaien is toen weer helemaal gaan leven bij alle lagen van de bevolking."
Tijdens corona verkocht Van Liempd veel dure machines. "Nu zien we dat mensen meer zelf gaan repareren. De vraag naar machines stijgt nog steeds, alleen verkopen we momenteel de minder dure modellen."
Milieu en portemonnee
Dat er thuis meer achter de naaimachine wordt gekropen, ziet Van Liempd ook terug in de naaiworkshops die ze aanbiedt. "Dat was de eerste twee jaar aanpoten. Nu loopt het helemaal vol; we plannen al tot en met juni."
Ook Marget Eveleens, eigenaar van Modevakschool Atelier Marflora, heeft het drukker dan een aantal jaren geleden. Zij ziet bovendien een veranderende behoefte bij haar cursisten.
"Stof wordt vaker hergebruikt. Een deel doet het voor het milieu en een kleinere afvalberg", zegt Eveleens. "Maar veel doen het ook om hun portemonnee te sparen. De oude jas van papa wordt de nieuwe jas van zoonlief."
Cijfers
Op 1 oktober van dit jaar waren er 1242 kledingherstelbedrijven in Nederland, blijkt uit gegevens van de Kamer van Koophandel. De afgelopen tien jaar is hun aantal gestegen van 994 begin 2013 tot 1258 begin 2022. Als we de grafiek bekijken zien we dat het aantal kledingherstellers sinds 2018 stabiel tussen de 1199 en 1258 schommelt. Of het door corona komt, weten we niet, maar de eerste 9 maanden van 2022 hebben 16 kledingherstellers de stekker uit hun naaimachine getrokken, een afname van 1,3 procent.
Volgens Lisette Deloo-Dela Haije van Kleermakerij Dela Haije kan de lichte daling komen doordat het een vergrijsd beroep is. "Met corona moesten kleermakers en kledingherstellers anders werken. Ik ben toen via internet mijn klanten gaan bedienen, maar een aantal oudere collega's wilde dat niet en die zijn uiteindelijk gestopt."
Voor dit artikel hebben we gekeken naar het verschil met 2019, omdat de coronaperiode niet representatief is voor het werk. We zien dat het aantal bedrijven sinds 2019 is gestegen van 1217 eind 2019 naar 1242 op 1 oktober 2022, een toename van 2 procent. De kledingherstellers die wij gesproken hebben hebben allemaal fors meer werk dan in 2019, soms wel 30 procent meer.
