Er ligt 800 euro aan energietoeslag klaar voor mensen met een laag inkomen. Maar velen weten niet dat ze recht hebben op de subsidie voor het dure gas en licht. En wie het wel weet, worstelt soms met het papierwerk. Duizenden Nederlanders laten de toeslag daarom liggen, blijkt uit een rondgang van RTL Nieuws.
In de bibliotheek in Haarlem kom je niet alleen voor een goed boek. Je bent ook welkom om te praten over je financiën. Wekelijks helpen ze hier de laatste tijd mensen met hun energietoeslag, vertelt Manon Hoefman, maatschappelijk werker bij Buurtplaats Geld & Ontmoeting in Haarlem. "Veel mensen hebben daar recht op, maar dat weten ze niet allemaal."
Oerwoud aan papierwerk
De organisatie wil dat meer mensen van de toeslag weten en er gebruik van maken. Daarom worden er, in samenwerking met de gemeente, ontmoetingen in de bibliotheek georganiseerd. "Het is nogal een oerwoud", zegt Hoefman over de regeling. "Veel mensen hebben vragen over de toeslag."
Wie in de bijstand zit, krijgt het geld automatisch overgemaakt. Maar veel anderen met een laag inkomen moeten zelf werk maken van het extraatje. En dat doen ze lang niet altijd. Uit een rondgang van RTL Nieuws onder een aantal grote gemeentes, blijkt dat alleen daar al meer dan tienduizend Nederlanders de toeslag nog niet hebben verzilverd. In totaal hebben zo'n 400.000 mensen recht op de toeslag.
Wanneer krijg je energietoeslag?
Iedereen die een uitkering krijgt van de gemeente, zoals bijstand of een aanvulling van het inkomen tot bijstandsniveau (IOAW), krijgt automatisch de toeslag overgemaakt.
Verder kan iedereen met een laag inkomen een aanvraag doen bij de gemeente. Als je gemeente 120 procent van het sociaal minimum als grens hanteert, dan betekent dat een gezin maximaal 1777 euro per maand mag verdienen om in aanmerking te komen voor de regeling. Voor een alleenstaande is dat 1244 euro per maand. De eenmalige uitkering kost het Rijk 854 miljoen euro.
De regelingen kunnen iets verschillen per gemeente. Het is dus goed om aan de gemeente te vragen waar je recht op hebt.
'Er is schaamte'
De gemeente Haarlem is blij met de hulp, zegt Lisanne Hilterman, medewerker minimaregelingen bij de gemeente. "Ik denk dat er veel schaamte is. Mensen die geen hulp durven te vragen", zegt ze. De gemeente heeft al veel mensen met een lager inkomen weten te bereiken, maar er is ook een groep die niet goed in beeld is. "Bijvoorbeeld mensen die door de coronacrisis een lager inkomen hebben gekregen."
Die rechten moeten beter in beeld, zeggen de instanties. Daarbij wordt er hulp geboden bij het aanvragen van de subsidie. Een van de aanvragers is blij, zo zegt hij in een reactie: "Het is voor mij erg lastig, omdat ik niet alles begrijp. Bedankt!"
'Wantrouwen richting overheid'
Ook bij vakbond FNV komen veel vragen binnen over de toeslag. Ook FNV helpt mensen met de aanvraag, zegt vrijwilliger Linda Arends. "Je hoeft niet bang te zijn dat je het moet terugbetalen", zegt Arends. Volgens haar leeft die angst bij sommigen, ook omdat ze al andere toeslagen krijgen. Ook is er wantrouwen richting de overheid door de toeslagenaffaire en vinden mensen het ingewikkeld om de aanvraag te doen.
Het is zonde, zeker wanneer iemand het water aan de lippen staat, zegt de bond. Daarom wordt er volgens minister Carola Schouten van armoedebestrijding ook hard getrokken aan het bereiken van die mensen die recht hebben op het extraatje. Volgens de minister gaat het om een paar honderdduizend mensen die zelf achter de toeslag aan moeten gaan.
Er is op veel plekken hulp zoals bij de kerk, moskee en op je werk, zegt Schouten. "En laat ik heel duidelijk zijn, het geld hoeft u niet terug te betalen. Het heeft geen effect op een uitkering. Deze regeling is er juist voor de mensen die het nu zwaar hebben."
