Wereldvoetbalbond FIFA wil iedere twee jaar een wereldkampioenschap organiseren. Dat levert namelijk 4 miljard euro extra op. In Europa zien ze het plan totaal niet zitten. "Wéér een WK kannibaliseert de sport."
Het idee komt uit de koker van Saudi-Arabië. Afgelopen mei presenteerde dat land het plan om niet iedere vier, maar iedere twee jaar een WK-voetbal te organiseren.
De wereldvoetbalbond FIFA deed er meteen onderzoek naar en presenteerde de uitkomsten deze week. De conclusie: iedere twee jaar een WK levert de FIFA bijna 4 miljard euro extra aan inkomsten op, bijna een verdubbeling. En het grootste deel van dat geld kan door de machtige bond worden overgemaakt naar de landen die er de voetbalsport verder mee kunnen promoten. Het tweejaarlijkse toernooi moet er komen voor mannen en vrouwen.
Slecht idee
Het zorgt voor een tweedeling in de internationale voetbalwereld. In Azië, Afrika en Noord-Amerika zijn voetbalbonden enthousiast. Nu moeten landen in die regio's vier jaar wachten om de eigen ploeg eens een keertje tegen spelers van het niveau Mbappé, Messi of Frenkie de Jong te zien spelen.
Dat mag wel wat vaker, vinden ze daar. En kleine voetballanden die sowieso vrijwel nooit meedoen aan een eindtoernooi kunnen jaarlijks rekenen op extra miljoenen voetbalsubsidie. Dus doe maar, is hun reactie.
Maar de traditionele voetbalcontinenten zien het totaal niet zitten. De Europese voetbalbond UEFA publiceerde afgelopen week een onderzoek waaruit blijkt dat Europese voetbalbonden gezamenlijk 2,5 tot 3 miljard euro per vier jaar minder inkomsten binnenhalen als er twee keer zo vaak een WK komt.
Volgens het onderzoek dat de UEFA liet doen zullen de uitzendrechten en sponsordeals onder druk komen te staan.
Meer geld maar waarvoor?
Het WK wordt daarnaast vanaf 2026 uitgebreid van 32 naar 48 landen in het eindtoernooi. Dat betekent meer wedstrijden op het WK, waar de FIFA dan de recettes voor incasseert.
Volgens de KNVB wordt het uiteindelijke hogere doel van de FIFA, namelijk armere voetballanden helpen, er niet mee bereikt. Gijs de Jong, secretaris-generaal van de KNVB: "Dit laat het voetbal niet groeien in de rest van de wereld. Terwijl wij in Europa er wel mee verliezen."
Export van het Nederlandse voetbal
Niemand minder dan voormalig topcoach en -speler Arsène Wenger is door de FIFA aangewezen om dit WK om de twee jaar te promoten. De Fransman zei bij de presentatie deze week dat de FIFA wel moet. "Jongeren willen meer prestigieuze voetbaltoernooien. Ander gaan ze naar andere sporten toe."
Volgens FIFA-president Gianni Infantino wil 65 procent van de millennials, de jongere fans, vaker een WK zien. "En dat het dan vaker gebeurt maakt het toernooi niet minder prestigieus. Het is de kwaliteit die het prestige geeft. En die kwaliteit is hoog op een WK. We moeten luisteren naar de jongeren, want zij zijn de toekomst."
Te zwaar, te veel
De Jong gelooft het niet zo. "Wellicht denk ik te traditioneel, maar het zorgt voor een overkill aan voetbal. Straks heb je eerst een maand vrouwen- en dan een maand mannen-WK en dat iedere twee jaar. Wéér een WK, zul je gaan horen."
De Zuid-Amerikaanse voetbalbond CONMEBOL denkt er hetzelfde over als de UEFA. Ook daar vrezen ze dat de eigen competities eronder zullen lijden en dat spelers met bijna ieder seizoen een groot eindtoernooi (want het EK en Copa América zijn er ook nog iedere vier jaar) te zwaar worden belast.
Kritiek wegwuiven
En de UEFA heeft sinds een paar jaar ook de Nations League aan de agenda van landenteams toegevoegd, waarmee het aantal interlands al is toegenomen. Infantino wuift de kritiek weg. "Er komt een verplichte rustperiode van drie weken na het WK. En alleen als je WK's en EK's wint dan moet je meer wedstrijden spelen. Gemiddeld genomen zijn er niet meer wedstrijden."
De Nederlandse clubs zijn net als de KNVB fel tegen het plan van de FIFA. Volgens directeur Jan de Jong van Eredivisie CV past het gewoon niet. "Clubs zijn hun spelers 15 tot 20 dagen extra kwijt. Dat leidt tot planningsproblemen." Ook is hij bang dat clubs het qua media-aandacht zo verliezen van de grote toernooien.
Nog geen stemming
FIFA-voorman Infantino zegt dat een meerderheid van de 211 aangesloten landen voor het verdubbelen van het aantal WK's is. Toch durft hij een officiële stemming erover nog niet aan. De grote voetballanden zullen nog meer overtuigd moeten worden, is zijn idee.
Alle bonden hebben bij het afgelopen FIFA-congres een rapport van 700 pagina's meegekregen met alle details. "Leuk voor de kerstdagen", zegt De Jong van de KNVB cynisch. "Maar voor het proces was het beter geweest als we de rapporten twee weken eerder hadden ontvangen zodat we ze voor de bijeenkomst konden bestuderen."
Boycot?
De messen zijn geslepen. Want al spreekt niemand officieel van een boycot: dat gevaar hangt wel als een zwaard van Damocles boven de plannen.
En een WK zonder grootmachten als Duitsland, Italië, Argentinië, Brazilië en - vooruit - Nederland: dat is geen WK.
