Een van de grootste, bekendste en oudste bedrijven van ons land wil weg. Oliereus Shell verhuist naar Londen, als het aan het bedrijf ligt. Waarom wil het bedrijf dit en wat betekent deze stap voor werknemers, de BV Nederland en consumenten? Zeven vragen en antwoorden.
1. Waarom doet Shell dit?
Een versimpeling van de bedrijfsstructuur, voert het bedrijf zelf als reden aan. De belangrijkste verandering is dat het aandeel Royal Dutch Shell A verdwijnt, alleen RDS B blijft over.
Dat maakt het makkelijker voor beleggers en het bedrijf zelf. Want stel dat Shell extra aandelen wil uitgeven om een overname te doen, dan moet het daarvoor nu nog aan twee groepen aandeelhouders toestemming vragen. Eén bedrijf met één soort aandeel is veel simpeler.
Ook het inkopen van aandelen, wat bedrijven doen om hun aandeelhouders te plezieren, wordt veel makkelijker met een aandelenklasse. Nu is dat maar ingewikkeld: bij de inkoop van het ene aandeel is wel dividendbelasting verschuldigd, bij de andere weer niet. Shell wil daar al jaren vanaf.
Dit is nu nog extra van belang om de omslag naar een duurzaam energiebedrijf te maken, vertelt Marjan van Loon, directeur van Shell Nederland.
2. Klinkt logisch, maar waarom de keuze voor Londen?
Shell gaat voor het Verenigd Koninkrijk. Het bedrijf is al Brits qua ondernemingsvorm, maar het hoofdkantoor zit officieel nog in Den Haag en Shell heeft Nederland als vestigingsplaats voor de belastingzaken.
Dat verandert als dit plan doorgaat, dan valt Shell namelijk onder het Britse belastingstelsel. Die keuze begrijpt Jan van de Streek wel. Hij is hoogleraar Belastingheffing van concerns, aan de Universiteit van Amsterdam. Het bedrijf is volgens hem in de afgelopen jaren een aantal belastingvoordelen dat het in Nederland genoot, kwijtgeraakt.
Het gaat dan onder meer om het afschaffen van de mogelijkheid om verliezen van een buitenlands dochterbedrijf af te mogen trekken van de winst in Nederland. Daarbovenop ging het afschaffen van de dividendbelasting, iets waar Shell samen met Unilever al jaren voor lobbyde, niet door.
De brexit heeft ook meegespeeld, vertelt Rem Korteweg van Instituut Clingendael. "Net als Unilever stond Shell altijd met een been in Nederland en het andere in Londen. Die spagaat boven de Noordzee wordt door de brexit alleen maar groter."
Het bijhouden van de verschillen tussen regels in de EU en het VK kost multinationals veel geld, legt hij uit. Shell kiest volgens hem voor het VK omdat het bedrijf via de Londense City een betere toegang heeft tot investeerders dan via de Amsterdamse Zuidas.
"Die spagaat boven de Noordzee wordt door de brexit alleen maar groter."
Maar om het vertrek van Shell en al eerder Unilever als winst voor het brexitkamp te zien, gaat Korteweg te ver. Er zijn ook genoeg bedrijven die hun hoofdkantoor van het VK naar Europa hebben verplaatst. "Ze maken pragmatische keuzes op basis van de splitsing."
3. Betekent dit nog iets voor de duurzame ambities van Shell?
Daar is Mark van Baal erg positief over. Hij probeert met Follow This als activistische aandeelhouder al jaren om Shell te dwingen sneller te verduurzamen. Dat hij deze rol nu kan uitoefenen tijdens Britse aandeelhoudersvergaderingen stemt hem hoopvol.
In het Angelsaksische bedrijfsmodel hebben aandeelhouders meer macht dan in het Rijnlandse poldermodel zoals bij ons. Hier kan de top van een bedrijf de wensen van aandeelhouders makkelijker naast zich neer leggen door zich te verschuilen achter andere belanghebbenden zoals werknemers.
In de VS en het VK komt Shell hier minder snel mee weg. En dat geldt dan dus ook voor de besluiten over vergroening die genomen worden op een aandeelhoudersvergadering, aldus Van Baal.
4. Wat betekent dit voor banen in Nederland?
Volgens Shell maar weinig. Behalve topman Ben van Beurden, financieel bestuurder Jessica Uhl en wat topmanagers verdwijnen er verder geen banen in Nederland. Toch is het kabinet 'onaangenaam verrast', laat een ontstemde minister Stef Blok op Twitter weten.
Het demissionaire kabinet baalt zo van het verhuisplan dat Blok en staatssecretaris Hans Vijlbrief in de Tweede Kamer polsen of daar steun is om de dividendbelasting alsnog af te schaffen.
5. Wat merk je hiervan aan de pomp?
Waarschijnlijk helemaal niets, want het bedrijf blijft gewoon in Nederland actief. De brandstofprijzen worden niet beïnvloed door de plek waar het hoofdkantoor zit.
En geen zorgen: de olie die het bedrijf oppompt blijft geschikt voor brandstof voor auto's met het stuur aan de linkerkant.
Dag Shell! Alleen sentimentele Nederlanders gaan je missen:
6. Verdwijnt het predicaat 'Koninklijk'?
Ja, daar komt na meer dan 130 jaar wel een eind aan. Shell gaat er vanuit dat het z'n aanspraak op het predicaat 'Koninklijk' verliest en gaat daarom verder als Shell plc. Dat staat voor public limited company en is de Britse variant van de Nederlandse naamloze vennootschap.
7. Wanneer gaat dit allemaal gebeuren?
Shell verwacht het plan aan het begin van volgend jaar uit te voeren. Eerst moeten de aandeelhouders hun zegen geven, op de algemene aandeelhoudersvergadering op 10 december in Ahoy Rotterdam.
Superuitstoter Shell onder steeds grotere druk om te vergroenen:
Schrijf je in voor de Z First nieuwsbrief
Wil jij elke ochtend als eerste op de hoogte zijn van wat er speelt op economisch gebied? Schrijf je dan nu in voor de Z First nieuwsbrief.
