Een veelgehoorde oplossing voor de krapte op de arbeidsmarkt: laat parttimers meer uren werken. Klinkt logisch, maar helaas daalt het aantal mensen dat dat wil.
Van alle Nederlanders tussen de 15 en 75 jaar hadden zo'n 9 miljoen mensen in het tweede kwartaal van dit jaar betaald werk. Van hen wilden 759.000 mensen wel meer uren werken dan ze op dat moment deden. Het gaat daarbij om mensen die gemiddeld ruim 2,5 dag per week werken, en daar wel 1,5 dag bij zouden willen krijgen.
In 2014 leefde de wens om meer uren te draaien nog bij 1 miljoen werkenden, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In ongeveer dezelfde periode nam de werkloosheid af.
Liever minder werken
Het aantal werkenden dat juist minder uren wil gaan werken, steeg. In 2012 wilden 520.000 mensen het wat rustiger aan doen, dit jaar zijn dat er 682.000.
Een van de belangrijkste redenen is dat Nederlanders veel waarde hechten aan zaken buiten werk, zoals hobbies, sporten of de kinderen zelf opvoeden in plaats van ze naar een kinderopvang te brengen, vertelt Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Tilburg University.
"We zijn in Nederland wereldkampioen deeltijdwerk en dat heeft vooral te maken met het aantal vrouwen dat in deeltijd werkt", verklaart Wilthagen de cijfers. Om hen over te halen om toch meer uren te gaan werken, moeten er wel dingen veranderen in Nederland, stelt hij.
Meer werken moet lonen
Nederlandse vrouwen werken namelijk niet in deeltijd omdat ze niet anders kunnen, maar omdat ze dit zelf willen, aldus de hoogleraar. Ze zullen overgehaald moeten worden om toch meer uren te gaan werken. Dat kan alleen als het ook loont om meer te gaan werken, met extra geld dus. "Soms is het verschil tussen 22 en 28 uur niet zo groot dat mensen denken: ah, dat is prikkelend", legt Wilthagen uit.
Daarnaast moet de sociale norm doorbroken worden dat vrouwen het grootste deel van de opvoeding en het huishouden voor hun rekening zouden moeten nemen, vertelt Wilthagen. Om dit te bespoedigen moet de kinderopvang goedkoper gemaakt worden.
Ook verlofregels zouden gemoderniseerd moeten worden en mannen zouden meer moeten doen in het huishouden en de zorg voor kinderen of ouders. Zolang vrouwen hier de grootste rol in hebben, zullen ze ook minder snel meer gaan werken, aldus Wilthagen.
Groot personeelstekort
Dat zou erg welkom zijn in sectoren waar het personeelstekort erg nijpend is, zoals de zorg en techniek. In deze twee beroepsgroepen wordt het aantal parttimers dat meer wil werken overtroffen door het aantal dat minder wil werken.
In de transportsector en het onderwijs, waar ook een schreeuwend tekort aan personeel is, is dit niet het geval. En ook de dienstensector, waar schoonmaakwerk en horeca onder gerekend worden, zijn meer mensen te vinden die met liefde wat extra uren willen maken dan er mensen zijn die minder willen werken.
De ICT is een uitzondering
Dat geldt weer niet voor de groep bedrijfseconomische en administratieve beroepen, waar onder meer boekhouders, consultants en hr-medewerkers onder vallen. Ook hier zijn er meer mensen die minder willen werken dan mensen die juist meer willen werken.
Het grootste deel van alle beroepen wil overigens hetzelfde aantal uren blijven werken. De enige branche waar in de afgelopen zeven jaar wel meer mensen meer willen werken, is de ICT.
