De beloofde verlaging van de verhuurderheffing voor woningcorporaties lijkt in de praktijk in het water te vallen. Dat is een direct gevolg van de sterk stijgende huizenprijzen en de daarmee samenhangende WOZ-waarde van huizen. Die stijging kan zelfs zo fors zijn, dat er van de beloofde verlaging van 500 miljoen euro nog maar een fractie overblijft.
Er was flinke druk vanuit de Kamer nodig, maar uiteindelijk werd besloten dat de door corporaties zo gehate verhuurderheffing volgend jaar met 500 miljoen euro verlaagd wordt. De verhuurderheffing is de belasting die sociale verhuurders met meer dan vijftig sociale huurwoningen moeten betalen.
Die belasting is de corporaties en veel politieke partijen een doorn in het oog omdat er daardoor minder sociale huurwoningen gebouwd kunnen worden. Ook kunnen de corporaties te weinig huurwoningen verduurzamen en de huren minder goed betaalbaar houden.
Schande
Veel partijen pleiten voor totale afschaffing van de belasting, maar uiteindelijk werd besloten tot een verlaging van 500 miljoen euro. Maar zelfs van die verlaging komt in de praktijk mogelijk weinig terecht.
Marcel Trip van de Woonbond vindt het een schande. "Als er na zoveel politieke en maatschappelijke druk een verlaging komt, en die verlaging is er dan in de praktijk ook nog nauwelijks. Dan laat je zien dat alle huurwoningzoekenden niet serieus neemt en in de steek laat."
900 miljoen mogelijk gewoon weer 1,4 miljard
Dat er van die verlaging weinig terecht komt zit als volgt. De verhuurderheffing is een zogenaamde doelbelasting, dat wil zeggen dat het kabinet van tevoren bepaalt hoeveel geld zij met de belasting op willen halen. Voor 2021 is dit 1,4 miljard euro. De verlaging zit hem erin dat het kabinet voor 2022 0,9 miljard wil ophalen met de verhuurderheffing.
Maar door de manier waarop de belasting wordt geheven, komt daar mogelijk niets van terecht. Kort gezegd betalen corporaties een percentage van de totale WOZ-waarde van hun woningvoorraad aan verhuurderheffing. Het verlagen van dat percentage dreigt volledig teniet gedaan te worden door de stijgende WOZ-waarde.
'Bizar'
"Dat is natuurlijk bizar", vertelt Marcel Trip. "Dat de WOZ in deze huizencrisis stijgt mag geen verrassing zijn. Daarvoor moet die berekening gecorrigeerd worden. We vrezen dat er anders gewoon 1,4 miljard betaald gaat worden."
De vereniging van woningcorporaties AEDES sluit zich daarbij aan. "Wij willen de verhuurderheffing helemaal afgeschaft zien, maar zolang die er dan toch nog is. Dan moet je de WOZ-waarde voor corporaties bevriezen. Anders gaan ze steeds meer betalen."
SP-Kamerlid Sandra Beckerman is het daar roerend mee eens. Ook zij wil dat de berekening van de belasting zo snel mogelijk wordt aangepast. "Anders betalen de corporaties dus in feite gewoon het bedrag zoals het begroot was."
Ministerie bevestigt
Het ministerie van Binnenlandse Zaken bevestigt dat de verlaging in de praktijk lager uit kan pakken. In een schriftelijke verklaring laat het ministerie weten dat de tariefverlaging in 2022 ervoor zorgt dat de opbrengst 500 miljoen lager is. Maar dat dit 'afgezien van onzekere factoren zoals de WOZ- stijging en de heffingsverminderingen' is.
Dat zijn dezelfde onzekere factoren die er dit jaar voor hebben gezorgd dat de verhuurderheffing hoger uitviel.
'Verlaging eigenlijk maar 100 miljoen'
Dit jaar betalen corporaties naar verwachting namelijk 1,8 miljard euro aan verhuurdersheffing, ruim 400 miljoen euro meer dan de 1,4 miljard die het kabinet eigenlijk op wilde halen.
Als je bedenkt dat corporaties dit jaar eigenlijk veel meer hebben betaald dan de bedoeling was, is de aangekondigde verlaging van 500 miljoen euro sowieso een sigaar uit eigen doos, vindt de SP.
"Omdat er dit jaar 411 miljoen meer betaald is dan bedoeld, blijft er dus van die verlaging volgend jaar eigenlijk al maar 100 miljoen euro over", zegt Beckerman. En daar komt de stijging van de WOZ-waarde dan nog eens bovenop.
Algemene Financiële beschouwingen
Volgende week staan de Algemene Financiële beschouwingen gepland. Daar worden de begrotingsplannen van 2022 verder besproken. De SP gaat daarbij deze kwestie aankaarten. "Alle partijen behalve de VVD hebben tijdens de verkiezingen gezegd de verhuurderheffing te willen afschaffen. Dan kan het niet zo zijn dat we nu schikken voor een verlaging, laat staan een die eigenlijk geen verlaging is", vertelt Beckerman.
Hoe wordt de verhuurderheffing berekend?
De verhuurderheffing komt tot stand met de WOZ-waarde. De WOZ-waarde van alle sociale huurwoningen die een sociale verhuurder in bezit heeft, wordt bij elkaar opgeteld.
Vervolgens wordt er een gemiddelde WOZ-waarde berekend.
Dat gemiddelde wordt 50 keer afgetrokken van de totale WOZ-waarde van de woningen die de sociale verhuurder in bezit heeft.
0,526% van het bedrag dat uit deze rekensom komt, moet de corporatie als verhuurderheffing betalen.
