De taliban hebben niet alleen het bestuur van Afghanistan overgenomen, ook alle rijkdommen die onder de grond liggen zijn van hen. Er liggen voor duizenden miljarden aan zeldzame edelmetalen in het land en China wil die heel graag hebben. "De Chinezen zijn hier al jaren mee bezig."
Slechts een paar uur nadat de taliban het land overnamen wilde China al zakendoen met de nieuwe leiders. Peking was volgens een woordvoerder van Buitenlandse zaken klaar voor 'een vriendelijke samenwerking' met Afghanistan.
Er is al contact geweest met de Afghaanse taliban, zei de woordvoerder tijdens een persconferentie.
Bijzonderheden
De verstandhouding is meer dan wat diplomatieke banden aanhalen, zeggen deskundigen. De Chinezen zijn uit op de zeldzame edelmetalen die in de grond liggen. Voor de exploitatie ervan zouden ze met de taliban willen samenwerken.
En er liggen heel wat bijzonderheden in de grond. Zoals Lanthaan, lithium, maar ook goud, zilver en zink. Volgens het ene onderzoek ligt er tussen de 1000 en 3000 miljard dollar aan grondstoffen, een ander onderzoek heeft het over minimaal 3000 miljard dollar (ruim 2500 miljard euro).
Veel bijzondere edelmetalen in Afghanistan
Lanthaan. Een zacht, buigzaam en makkelijk vervormbaar metaal. In de industrie wordt het als toevoeging gebruikt. Bijvoorbeeld om te zorgen dat glas beter bestand is tegen barsten of staal beter bestand tegen een inslag.
Cerium. Ook dit metaal is buigzaam en makkelijk te vervormen. Bij afwezigheid van lucht heeft het een zilverwitte glans. Het wordt vooral gemengd met aluminium, wordt onder meer gebruikt in verbrandingsmotoren en komt voor in de vuursteentjes van aanstekers.
Neodymium. Een zilverachtig metaal dat vooral geliefd is in de glasindustrie. Door neodymium kan glas gekleurd worden, van zuiver violet tot rood en grijs. Ook wordt het als toepassing gebruikt in generatoren voor bijvoorbeeld windturbines.
Lithium: het lichtste metaal dat er is. Veel industrieën gebruiken het. Zo is het belangrijk voor de batterijen in elektrische auto’s. Het wordt ook verwerkt in een medicijn (lithiumcarbonaat) voor mensen die kampen met manies en depressies. En zelfs voor het aandrijven van een torpedo: de reactiviteit van lithium met water wordt gebruikt als de energiebron daarvoor.
Fabriek van de wereld
China wil de metalen maar wat graag hebben, zegt China-deskundige Fred Sengers. Volgens hem is het land al heel lang bezig met Afghanistan. Die interesse is er niet opeens nu de taliban aan de macht is. "Chinese bedrijven hebben al jaren posities in het land. Ze zijn er al bezig met de winning van ijzer, koper, goud en lithium."
Vooral dat laatste is belangrijk voor het land. Het wordt gebruikt in mobieltjes en batterijen, producten die veel worden gemaakt in het land. "China is de fabriek van de wereld en die draait alleen als er grondstoffen en energie naartoe gaan. Daar zijn dit soort materialen voor nodig."
China heeft volgens hem de afgelopen jaren met zowel de Afghaanse regering als de taliban de banden onderhouden en zelfs vredesconferenties georganiseerd. Nu de taliban aan de macht zijn, willen ze met die groepering om de tafel.
"Dit is puur eigen belang. In eigen land gaan ze slecht om met de Oeigoeren, maar nu werken ze vanwege het geld wel samen met een moslimgroepering."
Investeren in oorlogstijd
“Vergeet niet: er is al 20 jaar een oorlog aan de gang", vervolgt Sengers. "De taliban zijn nooit weggeweest. Ondanks dat hebben de Chinezen een risicovolle investering gedaan. Hebben ze geprobeerd de kanalen open te houden."
Dat China nu zaken wil doen, verbaast sinoloog Boudewijn Poldermans niets. Volgens hem zijn de Chinezen pragmatisch. Kijken ze niet naar het verleden van de extremistische groepering. "Dit is puur eigenbelang. In eigen land gaan ze slecht om met de Oeigoeren, maar nu werken ze vanwege het geld wel samen met een moslimgroepering."
Sowieso hebben Chinezen een andere manier van zakendoen dan we hier gewend zijn. "De Chinezen gaan gewoon naar Afrika en Zuid-Amerika, zonder zich te bemoeien met bijvoorbeeld de mensenrechten. Dat zouden wij wel doen."
Stabiliteit
De diplomatie van de afgelopen jaren gaat China veel opleveren, denken beide heren. De taliban willen maar wat graag geld verdienen en China staat nu klaar. "Dit is voor hen een window of opportunity. Als er een nieuwe, stabiele situatie ontstaat kunnen ze daar echt zakendoen", zegt Sengers.
En een stabiel Afghanistan is nodig om überhaupt grondstoffen te exploiteren. Denk bijvoorbeeld aan het transport, aldus de China-deskundige. Dat is van vitaal belang. "Kijk, je kan de mijnen wel beveiligen. Maar hoe haal je het er vervolgens weg? Het moet uiteindelijk allemaal naar China. Daarom is stabiliteit van belang."
China gaat de taliban paaien met grote investeringen, denkt Poldermans. We kunnen de komende jaren verwachten dat er ziekenhuizen, vliegvelden en snelwegen worden gebouwd in Afghanistan. Door de Chinezen.
Rust aan de grens
"Dat doen ze ook in andere landen. Dan bouwen ze een ziekenhuis of een vliegveld en in ruil daarvoor willen ze grondstoffen. Ik denk dat ze zo bijvoorbeeld het monopolie op lithium binnenhalen."
Poldermans verwacht een 'jarenlange samenwerking op economisch gebied' tussen de nieuwe leiders van Afghanistan en China. De meeste grondstoffen zullen naar China gaan. Via snelwegen, die de Chinezen zelf daar zullen aanleggen.
Los van het economische plaatje denkt Sengers dat er nog iets heel belangrijks achter de nieuwe samenwerking schuilt. "Die inkomsten zijn leuk, maar voor de Chinezen is het veel belangrijker dat er een stabiele staat ontstaan. Afghanistan grenst aan China, het is een buurland. Het wil daar rust."
Schrijf je in voor de Z First nieuwsbrief
Wil jij elke ochtend als eerste op de hoogte zijn van wat er speelt op economisch gebied? Schrijf je dan nu in voor de Z First nieuwsbrief.
