De overheid moet meer geld vrijmaken om de salarissen in de zorg te laten stijgen. Zonder extra geld dreigt het tekort aan personeel nog groter te worden.
Dat schrijft de Sociaal Economische Raad (SER) in een langverwacht advies aan het kabinet.
Loon te laag
Het is van groot belang om mensen die nu al in de zorg werken te behouden voor het vak én om de komende jaren ook zij-instromers te porren om voor een baan in de zorg te kiezen, ziet de SER. Alleen op die manier kan de groeiende vraag naar zorg gedekt worden.
Dan is het dus wel zaak om ervoor te zorgen dat die mensen genoeg betaald krijgen. Dat is vooral bij verplegenden en verzorgenden een probleem. Het eindsalaris voor die groepen is al snel zo'n 9 procent lager dan wat je met een vergelijkbare opleiding in de private sector kunt verdienen.
Dat zorgt ervoor dat sommige mensen voor een baan buiten de zorg kiezen, en dat mensen van buiten niet snel overstappen naar de zorg. "Ook om hen voor de zorg te interesseren zal een concurrerend arbeidsvoorwaardenpakket moeten worden geboden", schrijft de SER. Meer geld dus.
Dat is overigens helemaal zo eenvoudig nog niet, want de overheid draagt via een speciale constructie wel bij aan de zorgsalarissen, maar bepaalt die uiteindelijk niet. De oproep van de SER is daarom tweeledig: de overheid moet meer geld beschikbaar maken voor salarissen, en de sociale partners (werknemers en werkgevers) moeten er vervolgens in cao-onderhandelingen voor zorgen dat de juiste groepen daarvan profiteren.
'2,25 miljard euro nodig'
Vakbond FNV is in zijn nopjes met het advies. Volgens vicevoorzitter Kitty Jong is er 1,5 miljard euro extra nodig om de lonen op peil te brengen en nog eens 750 miljoen euro voor vermindering van de werkdruk.
"Alleen dan geeft de overheid uiting aan echte waardering en concretiseert de politiek het applaus. De minister kan dit advies nu niet naast zich neerleggen", aldus Jong.
Zorgvakbond NU'91 is minder enthousiast. Zij balen er vooral van dat er geen concrete bedragen in het rapport van de SER zijn opgenomen en vrezen dat het benodigde geld er daarom ook niet gaat komen. "Om echt een stap voorwaarts te kunnen maken, is (...) 2,5 miljard euro nodig. Daarover wordt nergens in het SER-rapport gesproken. Zonder deze investering blijft het volgens NU’91 bij mooie woorden en intenties die zonder extra investeringen niet het verschil gaan maken", schrijft de bond.
Minder regels, meer zeggenschap
Het advies van de SER gaat trouwens verder dan alleen maar de conclusie dat er geld bij moet. Andere aandachtspunten om werken in de zorg prettiger te maken:
- Minder regels, meer vertrouwen en meer zeggenschap voor professionals.
- Ruimte (en geld) voor scholing en ontwikkeling.
- De mogelijkheid om te switchen van werk(gever), als het huidige werk (tijdelijk) niet te combineren is met het privéleven.
- Meer zeggenschap voor zorgmedewerkers als er besluiten genomen worden.
- Inspraak als er nieuwe technologieën (bijvoorbeeld zorg op afstand) hun intrede doen.
Klinkt allemaal best bekend en voor de hand liggend? Dat klopt. De SER zegt zelf ook dat er al zat rapporten en adviezen hierover zijn uitgebracht, maar dat ze niet in de praktijk worden gebracht.
"Neem deze arbeidsmarktagenda ter hand en vraag geen nieuwe adviezen. Er is namelijk geen tekort aan goede ideeën hoe de arbeidsmarkt in de zorg verbeterd kan worden, het is de uitvoering van deze adviezen die stokt", aldus Romke van der Veen, voorzitter van de SER-commissie die het rapport schreef.
