Er lekte optimistisch nieuws uit Den Haag deze week. Volgens het kabinet gaat de koopkracht volgend jaar gemiddeld met zo'n 0,8 procent omhoog. Maar volgens de economen van ABN Amro is dat veel te optimistisch. Voor werkenden en uitkeringsgerechtigden stijgt de koopkracht helemaal niet, verwacht de bank.
En de koopkracht van gepensioneerden daalt zelfs, verwachten analisten van ABN Amro. De prognose is een stuk negatiever dan die van het kabinet, dat uitgaat van een koopkrachtstijging.
Optimisme bij het kabinet
Dinsdag lekten Prinsjesdagstukken uit, waarin zoals gebruikelijk positivisme overheerst. Na een diepe dip van 5 procent dit jaar, groeit door diverse maatregelen de economie in 2021 met 3,5 procent, zo verwacht het kabinet. De koopkracht stijgt volgens het kabinet met gemiddeld 0,8 procent.
Vooral mensen met een baan zouden erop vooruitgaan. Zij zien hun koopkracht stijgen met 1,2 procent. Ook mensen met een uitkering (+ 0,5 procent) en gepensioneerden (0,4 procent) zouden volgend jaar iets meer overhouden in de portemonnee, wordt voorspeld in de gelekte Prinsjesdagstukken.
Negatiever
Analisten van ABN Amro maakten een eigen berekening. Ze denken dat het kabinet zich rijk rekent, net als het Centraal Planbureau (CPB) dat in de augustusraming uitging van een koopkrachtstijging van 0,7 procent voor werkenden.
Zo is volgens de bank een mogelijke tweede ronde van lockdowns niet meegenomen. Ook kan een extra impuls van de Europese Centrale Bank (ECB), waar de analisten van uitgaan, grote schommelingen in de inflatie en daardoor de koopkracht veroorzaken.
"Het beeld ontstaat dat we erop vooruit gaan. Er moeten echter slagen om de arm genomen worden", zegt Piet Rietman, econoom bij het Economisch Bureau van ABN Amro.
Door de minieme stijging van het minimumloon kan de koopkracht van sommige lage inkomens dalen. Ook gepensioneerden met een hoog aanvullend pensioen kunnen hun koopkracht zien dalen als er op dat aanvullende pensioen gekort wordt.
Pensioenen
"Op het gebied van pensioen gaan we uit van onderdekking bij pensioenfondsen als ABP en PFZW waardoor er bij zo'n anderhalf miljoen gepensioneerden gekort wordt. Dit leidt tot een lagere koopkracht voor gepensioneerden. Maar ook tot meer druk om de premies te verhogen, wat de koopkracht van werkenden omlaag duwt."
De onderzoekers van de bank denken dat mensen minder snel loonsverhoging op hun werk zullen krijgen. En ook mensen die van baan wisselen of promotie maken, gaan er minder op vooruit dan verwacht, denken de economen van de bank.
Rietman: "De vuistregel is dat de lonen stijgen in een krapper wordende arbeidsmarkt, maar in de laatste zes jaar was dit niet zo, waarschijnlijk door flexibilisering van de arbeidsmarkt. Nu de arbeidsmarkt weer ruimer wordt zal de incidentele loonontwikkeling zeker negatief zijn."
Voorspellingen kloppen vrijwel nooit
Wie van de drie gelijk gaat krijgen zullen we pas volgend jaar weten. De kans is aanzienlijk dat zowel het kabinet, CPB als ABN Amro ernaast zullen zitten. Uit een eerdere analyse van koopkrachtplaatjes bleek namelijk dat voorspellingen over koopkracht er vrijwel altijd naast zitten.
