De staat hoeft geen extra maatregelen te nemen tegen de vervuiling van fijnstof en stikstofdioxide dan nu al zijn genomen. Milieudefensie probeerde dit via rechtszaken af te dwingen, maar het Haagse gerechtshof heeft de drie belangrijkste eisen van de belangenorganisatie afgewezen.
De eerste eis van Milieudefensie was dat de staat zich moet houden aan de richtlijnen van Wereldgezondheidsorganisatie WHO, die strenger zijn dan de Europese regels. En die laatste zijn bindend voor Nederland, oordeelt het gerechtshof in Den Haag.
Omdat de staat al maatregelen neemt om de luchtkwaliteit te verbeteren, wordt de eis afgewezen.
Plan regering voldoet
Ook de eis om de staat te verplichten de richtlijn voor schone lucht na te leven wordt afgewezen. Volgens de rechter ligt er al een plan om de knelpunten luchtkwaliteit aan te pakken. Dit plan is er gekomen na het kort geding dat Milieudefensie aanspande om de staat te dwingen meer te doen voor gezonde lucht.
Over dit plan heeft Milieudefensie in deze rechtszaak niet geklaagd, dus dan hoeft de rechter de staat ook niet tot actie te dwingen, aldus het hof.
Geen extra 'veiligheidsmarge'
Ook de derde eis van Milieudefensie wordt afgewezen. De organisatie wilde de overheid dwingen om bij het uitvoeren van de richtlijn een 'veiligheidsmarge' te hanteren.
Die marge zou ervoor moeten zorgen dat concentratie van bepaalde stoffen in de lucht standaard lager zou moeten liggen dan in de richtlijn, om zeker te zijn dat waarden ook echt gehaald worden. Ook deze vordering wordt afgewezen. De rechter vindt dat de overheid zich moet houden aan de waarden in de richtlijn.
'Zonder rechtszaak was er niets gebeurd'
Milieudefensie wijst in een reactie op het vonnis van vandaag op de winst in het kort geding. "Dankzij het winnen van ons eerdere kort geding moest de overheid haar luchtkwaliteitsplan aanpassen", stelt de organisatie in een statement.
"Zonder deze rechtszaak had de overheid geen actie ondernomen. Wij vinden nog steeds dat de overheid meer moet doen om onze gezondheid te beschermen. Dus daar zullen we ons voor in blijven zetten." Of Milieudefensie in cassatie gaat, weet de organisatie nog niet. "We gaan eerst het vonnis bestuderen nu", laat een woordvoerder weten.
Kosten verdeeld
Dat de organisatie ondanks alle afgewezen vorderingen inderdaad niet helemaal heeft verloren, blijkt ook uit het feit dat het hof Milieudefensie niet veroordeelt tot het betalen van de juridische kosten van de staat.
Dat is normaal gesproken wel het geval, maar omdat het verbeterplan van de staat pas tijdens de rechtszaak kwam, heeft de staat 'voor een deel ook ongelijk'. En dus betaalt iedere partij zijn eigen kosten.
Juridische strijd
Milieudefensie is sinds de zomer van 2016 in een juridische strijd verwikkeld met de overheid om meer maatregelen tegen luchtvervuiling af te dwingen. Behalve de rechtszaak waar vandaag uitspraak in werd gedaan, startte het ook een kort geding om de druk op de overheid op te voeren.
In die procedure besliste het gerechtshof in Den Haag vorig jaar mei dat er geen extra maatregelen genomen hoeven te worden door de staat.
Shell in vizier
Behalve de staat heeft Milieudefensie ook Shell voor de rechter gesleept om de oliereus te dwingen meer maatregelen te nemen om de uitstoot van CO2 te verminderen.
