Stille wegen, lege treincoupés. Het is vakantie en dat merk je op de weg, in de supermarkt en in de trein. Maar wie zijn er eigenlijk allemaal op vakantie en... wie niet?
Vorig jaar gingen er bijna tien miljoen Nederlanders op een langere vakantie naar het buitenland. Sinds de invoering van vakantiedagen en vakantiegeld in het begin van de 20ste eeuw behoort vakantie voor steeds meer mensen tot de mogelijkheden. En dat heeft weer tot gevolg dat er in sommige branches minder geproduceerd wordt in de zomermaanden, simpelweg omdat werknemers op vakantie zijn.
Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat de gemiddelde productie van de industrie in de maanden juli, augustus en september lager ligt dan in de rest van het jaar. Vooral in de aardolie- en gaswinning lag de productie in de afgelopen vier jaar beduidend lager in het derde kwartaal. Ook in de transport- en machine-industrie wordt de productie fors teruggeschroefd.
Rustig op de wegen
Geen wonder dus dat het rustig is in het verkeer en het openbaar vervoer. Ook dat is terug te zien in de statistieken van het CBS; in alle provincies, behalve Zeeland, is het in juli en augustus rustiger op de weg.
Dat beeld herkennen ze bij Rijkswaterstaat, dat de rustige zomermaanden aangrijpt om groot onderhoud uit te voeren. "Neem bijvoorbeeld de A50 die we nu een week hebben afgesloten", vertelt woordvoerder Melanie van Jaarsveld. "Als we dat werk zouden uitsmeren over weekenden, zou dat veel meer overlast opleveren." De onderhoudsdienst van het water- en wegennet in Nederland houdt bij het plannen van projecten wel rekening met vakantieverkeer en festivals.
Waar op de weg minder of kortere files staan vanwege de vakantie, is dat op het water omgekeerd. Rijkswaterstaat zet extra stewards in om alle plezierbootjes en vrachtschepen heelhuids door sluizen heen te loodsen. "Mensen die een jachtje huren, worden soms zenuwachtig als ze met grote schepen tegelijkertijd in de kolk (de 'bak' tussen de sluisdeuren, red.) liggen. Zij zijn blij als een steward ze helpt om hun boot goed aan te meren in de sluis."
Bouwvak of rustig doorwerken?
Die drukte geldt vanwege de aantrekkende woningmarkt ook voor de bouw. Pim Nusselder, woordvoerder van brancheorganisatie Bouwend Nederland, vindt de term bouwvak dan ook wel grappig en achterhaald: "De tijd dat wij de hele zomer met vakantie waren, is al wel een tijdje voorbij", vertelt hij. "Er zijn ook zzp'ers die juist willen doorwerken, zeker als niet aan schoolvakanties gebonden zijn omdat ze geen kinderen hebben."
Wel ziet hij dat particulieren de verbouwing liever niet in de vakantie doen, 'zij willen er graag bij zijn'. Kleine bouwbedrijven zijn ook vaak dicht, want bij een zaak met vier medewerkers waar er twee op vakantie zijn heeft doorwerken niet zo veel nut, aldus Nusselder.
Ongestoord verbouwen
Toch gebeurt dat steeds minder, in de zomer doorwerken heeft als voordeel dat het rustiger is op de weg en dat het weer beter is. Bovendien willen winkeliers, scholen en ziekenhuizen juist graag in de zomer verbouwen, omdat er dan minder klanten, studenten en patiënten zijn.
De Nijmeegse Radboud Universiteit bijvoorbeeld bouwt een extra vleugel aan het Gymnasion, vertelt Anja van Kessel van de Universiteit. "Dat gebouw staat nu op z'n grondvesten te schudden, dus het is beter om het in de vakantie te doen."
De verbouwing van het Gymnasion. (Beeld © Radboud Universiteit)
De universiteit is in de vakantie wel open, maar de openingstijden van bibliotheek en restaurants zijn aangepast. De lege collegezalen en flats voor uitwisselingsstudenten benut de universiteit voor het organiseren van de Radboud Summerschool, waarbij 500 studenten uit 59 landen specialistische cursussen volgen.
Onderhoudsklusjes
Ook in VUmc worden de zomermaanden gebruikt om onderhoud te plegen, bijvoorbeeld aan de technische apparatuur in de operatiekamers. "De bedrijven die dat onderhoud doen werken meestal tijdens kantooruren, precies als de OK's bezet zijn", legt Lizan Aalders uit. Zij is het hoofd van het operatiekamercomplex, dat in totaal 16 operatiekamers heeft.
In de zomer is het merkbaar rustiger in de 'motor van het ziekenhuis', zoals Aalders het omschrijft. "Patiënten willen niet in de vakantie geopereerd worden, dus als ze de operatie kunnen plannen dan stellen ze die uit. Daarnaast zijn ook veel medewerkers op vakantie, dat merk je wel in de koffiekamer tijdens de lunch", vertelt zij.
Vakantiegangers zorgen wel voor sippe gezichten bij supermarkten: "Het is absoluut waar; in de vakantieperiode zijn de omzetten lager", bevestigt Marc Jansen, directeur van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL). "De normale weekomzet van 700 miljoen euro van supermarkten zakt in de vakantie naar 650 miljoen euro." Het weer speelt een belangrijke rol vertelt hij: "Toen het halverwege juli warm was, gingen de omzetten weer omhoog en een week zoals de afgelopen week zal niet best de boeken ingaan."
Minder forensen, meer dagjesmensen
Bij de NS zien ze ook duidelijk dat het zomer is: "Er zijn veel minder forensen, maar wel meer dagjesmensen", vertelt een woordvoerster. Er is geen speciale zomerdienstregeling, maar er zijn wel veel werkzaamheden. De NS zet daarom veel bussen in op sommige trajecten, zo rijden er volgens de woordvoerster wel vier bussen per vijf minuten van en naar Schiphol. Ook voor festivals zoals Lowlands, de Vierdaagse en Zomercarnaval zet de NS extra personeel in.
In Den Haag is het rustig op de terrassen op het Plein, vertelt politiek verslaggever Ron Kragten. "Vooral op donderdag is het normaal gesproken erg druk, maar je ziet wel dat het nu reces is. Ook in de treinen, die normaal vol met ambtenaren zitten, is het rustiger", vertelt Kragten.
De Tweede Kamer is sinds 8 juli met reces en komt 6 september weer terug. Ook het kabinet heeft vakantie, vrijdag is de eerste ministerraad weer. Premier Rutte is sinds vrijdag weer aan het werk, tijdens zijn vakantie waakten de ministers Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie) en Stef Blok (Wonen en Rijksdienst) over het land.
Meer op rtlz.nl:
