Ondanks verwoede pogingen lukte het de Tweede Kamer vandaag niet de vinger te krijgen achter een omstreden model op basis waarvan de subsidies voor elektrische auto's worden bepaald. Het model is geheim en lijkt dat voorlopig ook te blijven.
Hoe zorgen we ervoor dat mensen de komende jaren zo veel mogelijk elektrisch gaan rijden? In het klimaatakkoord zijn daarvoor maatregelen aangekondigd. Die bestaan vooral uit subsidies voor nieuwe elektrische auto's.
Carbontax
Maar het model dat daarvoor gebruikt wordt, Carbontax, is omstreden. Het bleek er eerder flink naast te zitten, waardoor de Belastingdienst de komende jaren 500 miljoen meer kwijt is aan het stimuleren van elektrische wagens dan gedacht.
Daarnaast is het een 'black box': de overheid beschikt niet over het model én het is niet wetenschappelijk gevalideerd, bleek uit onderzoek van RTL Z. Dat maakt het onmogelijk om te controleren.
'Zekerheid is niet te geven'
Vandaag mochten onder meer de maker van het model, Robert Kok van Revnext, en het Planbureau voor de Leefomgeving, dat gebruik maakt van het model, tekst en uitleg komen geven in de Tweede Kamer. Maar duidelijkheid kreeg de Kamer nauwelijks.
"Een model kan er soms naast zitten, er zitten onzekerheden in", stelde Kok. Ook het Planbureau voor de Leefomgeving kon die onzekerheid niet wegnemen. "U wilt zekerheid over beleid. Maar dat is niet te geven", waarschuwde PBL-voorman Hans Mommaas. Mommaas bleef achter het model staan, zonder dat duidelijker werd hoe dat model dan precies werkt.
'Volstrekt onverantwoord'
Op sommige momenten leken de Kamerleden ronduit gefrustreerd over het schimmenspel. "De mist wordt niet minder", stelde VVD-kamerlid Helma Lodders. Ook PVV-kamerlid Alexander Kops zei 'er niet veel wijzer' van te worden.
Econoom Bas Jacobs leek het gevoel te verwoorden waar veel Kamerleden mee worstelden: "Ook na vandaag tast ik in het duister", stelde hij. "Het is volstrekt onverantwoord om miljarden uit te geven op basis van niet te controleren modellen."
'Het moet kosteneffectief'
CDA-kamerlid Pieter Omtzigt zegt ook na het gesprek nog een flink aantal vragen te hebben voor verantwoordelijk staatssecretaris Snel. "Er moet een beter te controleren model komen", stelt hij. "Het is belangrijk dat mensen overstappen op elektrisch rijden, maar dat moet wel op een kosteneffectieve manier."
Hij is verbaasd dat het Planbureau voor de Leefomgeving, dat het omstreden model gebruikt om een deel van het Klimaatakkoord door te rekenen, niet wat kritischer is geweest over het model dat er al eerder flink naast zat.
Handreiking
Revnext-baas Robert Kok probeerde de Kamerleden nog de hand te reiken, door te zeggen dat hij openstond voor een betere validatie van zijn model. Dat lijkt voorlopig niet op de door de Kamerleden zo gewenste openbaarheid.
Over een maand debatteert de Tweede Kamer met staatssecretaris Snel over de kwestie. In juni komt het kabinet met extra maatregelen met betrekking tot elektrisch rijden, om oversubsidiëring tegen te gaan.
