Minister Wopke Hoekstra van Financiën heeft in een Kamerbrief ongewoon hard uitgehaald naar de manier waarop de Europese Commissie heeft ingestemd met de controversiële Italiaanse begroting. De schimmigheid van de Commissie en het oordeel zelf deugen niet, vindt Hoekstra.
Na maanden van politieke ruzie tussen Italië en de rest van de EU, trok de Commissie eind-december zijn keutel in. Italië hoefde toch niet de strafprocedure in wegens een te hoge staatsschuld en een begroting die het tekort alleen maar verder op liet lopen.
Nederland eist uitleg
Twee maanden eerder had de Commissie nog de unieke stap genomen door de begroting van de Italianen integraal af te keuren. Na veel geruzie kwamen de Italianen met een licht aangepaste begroting, die voor de Commissie voldoende bleek.
Dat schoot Hoekstra in het verkeerde keelgat. Nederland eiste dat de Commissie met nadere uitleg zou komen over hoe het tot die veel mildere conclusie was gekomen. Die uitleg kwam er in februari, maar moest geheim blijven.
Europese Commissie wil geen openbaarheid
Hoekstra schrijft dat hij er meerdere keren op heeft aangedrongen om de uitleg openbaar te maken, maar ving iedere keer bot. "De Europese Commissie is niet bereid om de toelichting openbaar te maken", schrijft de minister.
Maar Hoekstra maakt wel openbaar wat hij vindt van die geheime nota en dat is bepaald niet positief.
Tekort blijft
Hoekstra ziet ook wel een paar positieve zaken: de Italiaanse ramingen waren in de aangepaste begrotingen geloofwaardiger, een aantal uitgaven werd verschoven of verlaagd en Hoekstra begrijpt ook dat de Commissie blij was met een clausule in de begroting die een bepaalde uitgave alleen mogelijk maakt als de economie goed draait.
Maar tegelijkertijd blijkt nog steeds dat de schuld van de Italianen, die met ruim 130 procent van het bbp, veel te hoog is, niet of nauwelijks zal afnemen. "Het kabinet zet daarom vraagtekens bij hoe een dergelijke kleine aanpassing van de begroting, kan leiden tot een andere conclusie, namelijk dat een EDP (strafprocedure, red.) niet meer nodig is."
Vreemde gang van zaken
Bovendien hekelt Hoekstra het feit dat de Commissie in eerste instantie aankondigde Italië op de strafbank te zetten op basis van eigen doorrekeningen van de begroting, maar het besluit om toch niet door te zetten, werd genomen op basis van Italiaanse doorrekeningen.
En het wordt allemaal nog erger, wat Hoekstra betreft. Uit de geheime nota blijkt ook dat de Commissie, tegen de Europese regels in, Italië te veel ruimte gunt als het gaat om het structureel verbeteren van het begrotingsoverschot.
Weinig steun voor handhaving regels
En dus concludeert de minister dat Italië gewoon de strafprocedure in had gemoeten en kondigt aan zich hard te zullen blijven maken voor strenge naleving van de begrotingsregels in de EU. Maar veel resultaat hoeven we daar niet van te verwachten.
"Hierbij geldt wel dat er beperkt draagvlak is voor een strikte naleving van het SGP onder lidstaten in de Raad. Dit betekent dat de Nederlandse inzet omtrent het SGP niet altijd gerealiseerd kan worden", schrijft Hoekstra.
