Opruimen: voor de een een verplichte horrorklus, voor de ander een droombaan. Meer en meer ondernemers starten een bedrijf in de bendebusiness en worden 'professional organizer'. Het vak wordt de laatste jaren populairder. Niet in de laatste plaats door de populaire opruimgodin Marie Kondo, maar er zijn meer smaken in deze groeiende markt.
Voor wie het gemist heeft: over de Japanse zakenvrouw Marie Kondo ging op 1 januari een documentaireserie in premiere op Netflix, die het vak van professional organizer in de schijnwerpers zet. In 'Tyding Up' helpt Kondo Amerikaanse gezinnen met het opruimen van hun zooi. Haar credo: alleen de dingen die blijdschap opleveren (spark joy) moet je houden. Die spullen berg je netjes op. Het overige kan weg.
Het moet weg, maar niet voordat je deze spullen bedankt. En dus zie je in iedere aflevering een Amerikaans gezin een afgeserveerde pollepel of fruitschaal uitvoerig bedanken voor gedane zaken. Allemaal volgens de boeken van Marie Kondo, waarvan wereldwijd miljoenen exemplaren zijn verkocht.
Meer en meer professional organizers
De laatste jaren zijn er steeds meer ondernemers gestart die soortgelijke diensten aanbieden. Uit gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat in vijf jaar tijd het aantal 'opruimcoaches' ruim is vervijfvoudigd: van 13 naar 74.
Dat is nog steeds een bescheiden aantal, maar niet elke professional organizer staat ingeschreven. Bijvoorbeeld omdat ze niet fulltime werken. Of ondernemers bieden meerdere diensten aan en staan in een andere categorie geregistreerd. Waarschijnlijk zijn het er dus veel meer.
Kondo-effect?
Is die toename een Kondo-effect? Volgens professional organizer Frankeline van Nieuwenhuijzen niet. Zij is bestuurslid bij de brancheclub NBPO, een vereniging met meer dan 200 leden.
"Het werkt zeker enthousiasmerend", zegt Van Nieuwenhuijzen over de opkomst van Marie Kondo. Maar het vak bestaat al veel langer. "Onze vereniging bestaat al 22 jaar. In het buitenland zijn nog oudere beroepsverenigingen."
Hollandse nuchterheid
Bovendien is Van Nieuwenhuijzen niet per se fan van de methode-Kondo. "Als Hollandse ben ik daar iets te nuchter voor", zegt ze. De stijgende populariteit hangt meer samen met het tijdsbeeld, denkt Van Nieuwenhuijzen. "Jonge mensen hechten minder aan spullen. Het is hip om naar de kringloopwinkel te gaan en idealisme speelt een rol."
Maar weggooien blijft voor sommigen een probleem. Vooral oudere mensen hebben hun spullen vaak nog met moeite vergaard, gaat Van Nieuwenhuijzen verder. "Iemand die lang gespaard heeft voor bijvoorbeeld een encyclopedie gooit dat niet zomaar weg." Met haar bedrijf Ruimtevrijmakers helpt ze mensen die last hebben van hun spullen. Zonder dankwoord. "Ik heb wel klanten die een voorwerp nog eenmaal liefdevol aankijken, maar daar blijft het bij."
Opruimmarkt
Professional organizers zijn grofweg in te delen in een van de drie grootste markten: de particuliere markt, de zakelijke markt en de WMO-markt. De particuliere markt, waar ook Marie Kondo zich op richt, bestaat uit klanten die hulp willen bij het opruimen en organiseren van hun eigen huishouden.
Zakelijke klanten kunnen hulp gebruiken bij het inrichten en overzichtelijk houden van hun werkplek en -routines. Klanten in de WMO-sector kunnen een beroep doen op hulp, via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Zij kampen bijvoorbeeld met ADHD, waardoor zij hulp nodig hebben in het huishouden.
In principe kan iedereen een bedrijf in de bendebusiness beginnen. 'Professional organizer' is immers geen beschermd beroep. Wel zijn er trainingen en cursussen die door de beroepsvereniging worden erkend. Voor ongeveer 1500 euro tot 1600 euro kun je je in drie dagen laten opleiden, maar er zijn ook thuisstudies voor enkele honderden euro's.
Uurtarieven of pakketprijzen
Een Marie Kondo-cursus, waarmee je het KonMari-certificaat mag voeren, is duurder, ook omdat je ervoor naar het buitenland moet. Naast je ticket naar New York of Londen kost dat zo'n 1800 tot 2000 euro. Vervolgens kost het voeren van het KonMari-stempel 500 dollar per jaar (ongeveer 440 euro).
Professional organizers werken meestal met uurtarieven of met pakketprijzen. Tarieven variëren, maar beginnen bij een slordige 50 tot 60 euro per uur.
Een ondernemer met het KonMari-stempel kan - naarmate je meer ervaring hebt - meer vragen. Opruimcoaches die de Kondo-cursus achter de rug hebben voeren na tien opruimklanten het groene label, legt Didy van der Lans uit. Van der Lans is KonMari-consultant sinds 2018. Nu kun je haar inhuren voor 285 euro, voor een sessie van vijf uur. "Maar ik ben wel van plan om de tarieven op te schroeven, naarmate ik langer bezig ben", vertelt ze.
100 dollar per uur
Want na vijftig klanten en vijfhonderd opruimklussen heb je het platinumlabel. Welk tarief je dan vraagt mag je zelf bepalen, je bent tenslotte zelfstandig ondernemer. In de Verenigde Staten, waar meer ervaren consultants werken, kun je 100 dollar per uur vragen, bij een standaardafname van vijf uur coaching.
Marie Kondo weet haar populariteit dus goed te vermarkten. Dat merkt ook KonMari-consultant Maaike Fris (foto onder). "Sinds het verschijnen van de documentaire heb ik zeker twintig keer de vraag gekregen hoe je KonMari-consultant wordt."
Zelf was Fris in 2017 de eerste in Nederland. "Deze methode spreekt nu heel erg aan. Fans willen specifiek een KonMari-consultant. Toen dacht ik: dan wil ik de eerste zijn ook", vertelt ze. Ze sprak er haar spaargeld voor aan, net als Van der Lans. Een risico, maar met de komst van de Netflixserie moet dat wel goed komen.
"Er is een doelgroep voor", signaleert Van Nieuwenhuijzen van de beroepsvereniging. "Op zich zijn we blij met de publiciteit voor het vak, maar die is wel heel erg gericht op Marie Kondo. Het vak is breder."
'Kan je dat niet zelf?'
Cynici hebben de neiging lacherig te doen over het vak van professional organizer. Frankeline van Nieuwenhuijzen, Maaike Fris en Didy van der Lans kennen de reacties allemaal, als ze vertellen over hun beroep.
"Ik kan me best voorstellen dat je denkt: duh!, als je de boeken van Marie Kondo leest, of de documentaire ziet. Het is ook geen raketwetenschap", geeft Van der Lans toe. Toch blijken er genoeg mensen te zijn die het niet zelf kunnen. Niet zozeer omdat ze slordig zijn, maar gewoon omdat ze de rust en het overzicht missen om het zelf aan te pakken, vertellen de professional organizers.
"Bijvoorbeeld door het overlijden van een partner, of een scheiding", legt Van Nieuwenhuijzen uit. Dat kan je spullen heel beladen maken, omgeven met herinneringen. De verleiding om alles te bewaren is dan groot.
En op zich is er niets mis met het hebben van veel spullen, als je er maar geen last van hebt. Of, als je er maar blij van wordt.
