De hypotheekrenteaftrek moet sneller worden afgebouwd nu het nog zo goed gaat met de economie. Dat schrijft topambtenaar Maarten Camps in economenblad ESB. Volgens Camps zorgt een lagere hypotheekrenteaftrek ervoor dat de economie minder gevoelig is voor klappen op de woningmarkt.
Camps, die hoogste ambtenaar is op het ministerie van Economische Zaken, vindt het goed dat het kabinet de hypotheekrenteaftrek versneld afbouwt. Maar hij ziet liever dat er nog een tandje wordt bijgezet. Hij denkt dat de woningmarkt daardoor minder effect heeft op de economie.
Wat is hypotheekrenteaftrek?
De rente die iemand betaalt over zijn hypotheek is aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Dat betekent dat de betaalde rente ieder jaar van het volledige inkomen, bijvoorbeeld het jaarsalaris, mag worden afgetrokken.
Het bedrag waarover belasting betaald moet worden is dus lager, waardoor er minder belasting verschuldigd is.
Woningmarkt versterkt of verzwakt economie
Als het economisch goed gaat, hoogconjunctuur dus, zwepen de woningmarkt en economie elkaar op, schrijft Camps. In een laagconjunctuur, tijdens economische tegenspoed, trekt de woningmarkt de economie juist verder naar beneden.
Als het economisch slecht gaat, dalen de prijzen van huizen. Daardoor bestaat de kans dat miljoenen huizen onder water komen te staan. Mensen zijn bang voor nog meer financiële neerspoed en houden de hand op de knip. Daardoor krijgt de economie nog meer klappen. Tijdens hoogconjunctuur vliegen de huizenprijzen juist door het dak. Daar is op dit moment sprake van.
Demping
In een ideale situatie zorgt de hypotheekrente voor een dempend effect. Gaat het economisch goed, dan stijgt de rente, waardoor het minder interessant wordt om een huis te kopen. De vraag naar een nieuw huis zakt terug en de huizenprijzen doen dat vervolgens ook.
De hypotheekrenteaftrek neemt die demping weg, betoogt Camps. Huizenbezitters krijgen een deel van de rente terug, waardoor met een hogere rente een huis alsnog prima betaalbaar is.
De huizenprijzen blijven dus verder stijgen en dat is niet goed voor de economie. De kans is namelijk groot dat huizen onder water komen te staan, als het economisch minder goed gaat. Met alle gevolgen van dien.
Camps: anticyclisch beleid voeren
De hypotheekrenteaftrek verder beperken in tijden van economische voorspoed is een voorbeeld van anticyclisch beleid. Veel economen, ook Camps, zijn er voorstander van om als het economisch goed gaat politieke maatregelen te nemen die pijn doen in de portemonnee van de burger. Zoals het verder afbouwen van de hypotheekrenteaftrek.
Daar staat tegenover dat de politiek juist de portemonnee moet trekken als het economisch minder goed gaat. Door in laagconjunctuur bijvoorbeeld belastingen te verlagen, houden burgers meer geld over om uit te geven. Consumeren is een belangrijk medicijn tegen economische tegenspoed.
Juist nú aftrek afbouwen
In de praktijk gebeurt meestal het tegenovergestelde. Als het goed gaat met de economie, strooien politici met cadeautjes. Toen Nederland in een diepe crisis zat een aantal jaar geleden, moest het kabinet juist fors bezuinigen. Daardoor hielden burgers nog meer de hand op de knip, wat de economische situatie verder verslechterde.
Op dit moment zitten we in de unieke situatie dat het economisch heel goed gaat, maar dat de rente historisch laag is. Volgens Camps het ideale moment om sneller afscheid te nemen van de hypotheekrenteaftrek. En hij staat daarin niet alleen. Juist nu doet dat het minste pijn in de portemonnee.
