Om het belastingstelsel te vergroenen gaat het kabinet vanaf 2021 een vliegtaks invoeren. Maar hoe deze er precies komt uit te zien, laat de regering voor deel over aan het publiek. Vanaf volgende week kan iedereen via internetconsultatie.nl suggesties aandragen, waarna in de herfst een keuze wordt gemaakt.
Dat schrijft staatssecretaris van Financiën Menno Snel vrijdag aan de Tweede Kamer. Hij komt met drie opties: een vliegtaks op Europees niveau, een nationale heffing per vertrekkende passagier óf een nationale belasting per vliegtuig. Alleen in de laatste twee gevallen kan het publiek zijn zegje doen.
De vliegtaks was al aangekondigd in het regeerakkoord, maar het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie heeft de mogelijkheden nu verder laten onderzoeken. Uit een rapport van CE Delft blijkt dat een belasting op luchtvaart een beperkt, maar positief effect heeft op de Nederlandse welvaart en het klimaat.
Bewust maken
Die magere oogst komt met name doordat er in het onderzoek uit werd gegaan van een opbrengst van 200 miljoen euro. In dat geval kom je op een heffing van 3,80 euro op Europese vluchten en 22 euro op intercontinentale vluchten. Daarnaast lijdt schaarste aan vliegbewegingen op Schiphol niet tot minder vluchten.
Met de belasting wil het kabinet de reiziger bewust maken van de nadelige gevolgen van vliegen voor het milieu. "Vliegen wordt in tegenstelling tot de auto, bus of trein op geen enkele manier belast", zegt Snel. "Dit wil het kabinet veranderen. In ons omringende landen is er al wel een vliegbelasting en we zoeken dan ook als eerste de Europese samenwerking op."
Europees alternatief
Zo is een vliegbelasting besproken met de Europese Commissie en in bilaterale contacten. Ook organiseerde Nederland een bijeenkomst over samenwerking met verschillende Europese landen, waaronder Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Noorwegen en Ierland. Toevallig allemaal landen die al een vorm van vliegbelasting kennen.
Het is alleen nog maar de vraag of een Europese variant kans maakt, want landen zonder heffing staan bepaald niet te springen. Dat lijkt het kabinet zich ook te realiseren. Vandaar dat de staatssecreatris alvast met een alternatief komt.
Een extra belasting zorgt immers voor hogere prijzen, wat weer afschrikwekkend werkt voor consumenten en zakenreizigers. Alleen al op Schiphol zorgde de in 2008 ingevoerde vliegbelasting voor bijna een miljoen minder passagiers, waarna toenmalig minister Camiel Eurlings de maateregel direct terugdraaide.
Meer draagvlak
Toch lijkt de tijd voor een heffing op vliegen nu een stuk rijper. Niet alleen is het aantal vluchten (en daarmee de overlast en milieuschade) enorm toegenomen – op Schiphol steeg het aantal passagier van 48 miljoen in 2008 naar 68 miljoen vorig jaar – ook is het draagvlak een stuk groter.
Uit een peiling van EenVandaag vorige maand bleek dat 53 procent van de Nederlanders vóór een vliegtaks is, mits deze in Europees verband wordt uitgevoerd. Een nationale heffing kan met 40 procent vóór en 48 procent tegen op minder sympathie rekenen.
De meerderheid van de ondervraagden zegt zelfs uit te wijken naar het buitenland als er een Nederlandse taks komt. Heel veel keuze hebben ze echter niet: van al onze omringende landen heeft alleen België geen belasting op vliegen.
