Al jaren is het ziekteverzuim onder ambtenaren het hoogst van alle werknemers. Horecapersoneel en arbeiders in de landbouw en visserij melden zich juist het minst vaak ziek. RTL Z zocht uit hoe dat komt.
Woensdag kwam het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) met nieuwe cijfers over het ziekteverzuim in het eerste kwartaal van dit jaar. Net als in de eerste kwartalen van voorgaande jaren ligt het verzuim op zo'n 4,3 procent. En net als afgelopen jaren zijn de verschillen tussen sectoren groot. Met name de tegenstellingen tussen de publieke en private sector vallen op.
Nulurencontract
Van alle werknemers meldt horecapersoneel zich verreweg het minst vaak ziek. Het percentage verzuim ligt op slechts 2,3. Dat komt met name doordat veel van hen een flexcontract hebben, zegt Laura Kapper van FNV Horeca. "Heel veel mensen hebben een nulurencontract. Als ze zich ziek melden, dan krijgen ze niets."
Precieze cijfers ontbreken, maar de horecabond gaat ervan uit dat ongeveer twee op de drie werknemers een flexibele arbeidsovereenkomst hebben. Dat komt neer op zo'n 200.000 flexwerkers. Ook het feit dat veel werknemers jong zijn, draagt bij aan een laag ziekteverzuim. De branche kent veel studenten, aan beide kanten van de bar. Ongeveer één op de zes studenten heeft een bijbaan als barman of serveerster, blijkt uit eerdere cijfers van het CBS.
Betrokken werknemers
Ook in de landbouw en de visserij ligt het ziektepercentage met 2,6 relatief laag. Hoewel er geen onderzoek naar gedaan is, hebben betrokkenen wel hun vermoedens. Niet de geur van vers gras of de zilte zee, maar de hoge mate van loyaliteit zorgt voor betrokken werknemers, zegt CNV-bestuurder Jaap Bosma. "Door de nauwe verhoudingen melden mensen zich minder vaak ziek."
Math Creemers van de agrarische arbodienst Stigas spreekt van 'grote sociale binding' bij werknemers, met name bij de kleine bedrijven. Daarnaast zet de sector al jaren fors in op preventie. Door structurele aandacht voor gezond en veilig werken, wordt ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid voorkomen, zegt Creemers. "De agrarische sector loopt daarin echt voorop."
Hoge werkdruk
Bij overheidsdiensten, in de gezondheidszorg én in het onderwijs ligt het ziekteverzuim juist het hoogst. Volgens vakbondsbestuurder Bert de Haas, die namens de FNV de belangen behartigt van alle 160.000 gemeenteambtenaren, heeft dat vooral te maken met de hoge werkdruk. "Terwijl er taken zijn bijgekomen, is het aantal werknemers gedaald", klaagt hij. Daarbij zijn burgers een stuk veeleisender geworden.
De publieke sector is zich bewust van het relatief hoge aantal ziekteverzuim. Daarom worden overal experimenten gehouden, sommigen succesvoller dan anderen. Als voorbeeld van een geslaagde proef noemt De Haas het generatiepact van de gemeente Den Haag, waarbij oudere werknemers werk overdragen aan jongeren. "De belasting neemt dusdanig af dat het verzuim is gedaald van zes naar vier procent."
Bijkomend voordeel is dat jonge werknemers ervaring op kunnen doen. De FNV-bestuurder spreekt dan ook van een win-win-situatie. Het succes van het regeneratiepact is niet onopgemerkt gebleven. Wegens succes wordt het nu verder uitgerold, onder andere naar de metaalsector.
