Unilever, AkzoNobel, PostNL, het zijn drie grote ondernemingen uit Nederland die het doelwit zijn van buitenlandse beleggers. Minister Kamp van Economische Zaken en werkgeversorganisatie VNO-NCW pleiten voor bescherming, maar het overgrote deel van de aandelen is al lang niet meer in handen van Nederlanders.
Als je aan de beurs genoteerd bent, dan kun je worden overgenomen en dat dreigt nu voor AkzoNobel en Unilever. PostNL was het doelwit van het Belgische Bpost, maar die overnamepogingen zijn, in ieder geval voorlopig, afgeslagen.
Maar AkzoNobel en Unilever liggen nog wel onder vuur en het zal niet zo makkelijk zijn om de belagers af te schrikken.
Alhoewel AkzoNobel, Unilever en PostNL officieel Nederlandse concerns zijn, met een hoofdkantoor in Nederland, zijn hun aandelen in handen van beleggers uit tal van landen. Beleggers uit Groot-Brittannië en de VS hebben een veel groter belang dan die uit Nederland.
Waar zitten de aandelen van Unilever? Voor 4 procent in Nederland.
Zo hebben Nederlandse beleggers maar 4 procent van het Unileverconcern. Britten hebben 27 procent en Amerikanen nog eens 23 procent. Bijna de helft zit bij beleggers uit de rest van de wereld.
Amerikanen hebben bijna de helft van de aandelen van AkzoNobel.
Nederlanders hebben wel een wat groter aandeel in AkzoNobel, maar het gaat nog maar om slechts 8 procent van de aandelen. Britten en Ieren hebben 17 procent en Amerikanen bijna de helft. Van 5 procent is niet duidelijk waar de beleggers vandaan komen. In het onwaarschijnlijke geval dat al die beleggers uit Nederland komen, zou nog maar maximaal 13 procent van de aandelen van AkzoNobel bij Nederlanders zitten.
Van alle aandelen van PostNL is 14 procent in handen van Nederlandse beleggers.
Nog wat groter is het belang van Nederlandse beleggers bij PostNL, maar dat blijft steken bij slechts 14 procent. Amerikanen (41 procent) en Britten (15 procent) hebben ook hier de meerderheid.
Alleen de centen tellen
Als er gestemd moet worden door de aandeelhouders, bijvoorbeeld over een bod, dan zal het bij de overgrote meerderheid van deze ondernemingen helemaal niet gaan over het behouden van een bedrijf voor 'ons Nederland'.
Maar andere factoren zullen des te meer meespelen: geld dus. Voor een belegger uit de VS telt als het om bijvoorbeeld AkzoNobel gaat alleen het hoogste bod en geen sentimenten.
Overheid heeft niets te zeggen bij Akzo en Unilever
Minister Kamp vond dat het na de privatisering van PostNL een stap terug zou zijn als het bedrijf in handen zou komen van het Belgische postbedrijf Bpost, een branchegenoot die voor de meerderheid in handen is van de Belgische staat. Uiteindelijk dropen de Belgen af.
Maar bij PostNL kon Kamp nog schermen met het aanpassen van de postwet, om het belager Bpost lastig te maken. Bij Unilever en AkzoNobel, daarentegen, heeft de overheid helemaal geen vinger in de pap.
Bedenktijd
Werkgeversorganisatie VNO-NCW pleitte onlangs in een open brief aan informateur Schippers voor meer bedenktijd bij een overname. Die zou moeten worden gebruikt om ook rekening te houden met de andere 'stakeholders', zoals werknemers, leveranciers en klanten. Een termijn noemt VNO-NCW daarvoor niet, daar wordt nog over nagedacht.
Jan Hommen, de voormalige cfo van Philips en degene die orde op zaken stelde bij ING en KPMG, is ook voorstander van bedenktijd. Hij noemt daarvoor een jaar en dat zou moeten worden opgenomen in de Corporate Governance Code.
Of er een bedenktijd komt en of dat ook uitmaakt moet nog blijken.
