ChristenUnie kan capabele bewindslieden moeilijk vinden

Voor heel veel mensen kwam het ontslag van Henk Staghouwer als minister van Landbouw als een volslagen verrassing, al was het maar omdat ze niet wisten dat hij minister van Landbouw was. De man van ChristenUnie-huize timmerde publicitair niet aan de weg. Tot aan de dag van zijn aftreden was hij de grote onbekende in het kabinet Rutte-4.

Dat is niet erg, als hij zijn werk maar goed doet. Maar dat lukte niet. Zijn belangrijkste taak om boeren ondanks stikstofproblemen een toekomst te bieden, maakte hij niet waar: zijn plan werd door de Tweede Kamer als broddelwerk weggehoond. Het lukte Staghouwer ook niet een nieuw en dit keer doorwrocht plan nog voor Prinsjesdag te presenteren.

Staghouwer zag de bui al hangen en gooide de handdoek in de ring. Hij was volgens eigen zeggen niet de juiste persoon om Landbouw te leiden. Dat had hij ook zeven maanden eerder kunnen bedenken, toen partijleider Segers hem benaderde voor een ministerspost. Maar vooruit, het komt vaker voor dat mensen hun eigen kwaliteiten of tekortkomingen niet op juiste waarde weten te schatten.

Verontrustender is de constatering dat de ChristenUnie kandidaten voordraagt die niet capabel zijn voor het ambt. Met het landsbestuur moet je niet sjoemelen. Alleen de besten horen in aanmerking te komen voor een plek in het kabinet. Dat is de verantwoordelijkheid van elke serieuze politieke partij, dus ook van de ChristenUnie. Het is de LPF niet, die her en der politieke avonturiers van straat plukte om in het kabinet te gaan zitten.

Staghouwer is niet de eerste bestuurlijke miskleun van de ChristenUnie. Voor het vorige kabinet werd Arie Slob van stal gehaald. Hij had eerder de politiek doelbewust verlaten om iets anders te gaan doen. Slob was een prima partijleider, maar geen door de wol geverfde minister. Het lukte hem niet het lerarentekort weg te werken. Hij kwam in opspraak omdat hij weigerde scholen aan te pakken die ouders een verklaring laten tekenen waarin een homoseksuele leefstijl wordt afgekeurd. Ook is Slob verantwoordelijk voor de toelating tot het publiek bestel van Ongehoord Nederland, de omroep die het niet al te nauw neemt met de waarheid.

Ook Carola Schouten heeft als minister van Landbouw steken laten vallen. Haar plan om de agrarische sector te verplichten eiwitarm veevoer te gebruiken, sneuvelde omdat de boeren het niet wilden en het nauwelijks stikstofwinst opleverde. En terwijl het kabinet koos voor vrijwillige uitkoop van boerenbedrijven liet Schouten maar vast stiekem berekenen wat verplichte onteigening zou betekenen voor de stikstofaanpak. Het leidde tot een forse aanvaring met coalitiepartner CDA. Onder haar leiding heeft Landbouw weinig gedaan om het stikstofprobleem voortvarend aan te pakken.

Zonder meer ongelukkig was het optreden van Eimert van Middelkoop als minister van Defensie in het kabinet Balkenende-4. Hij zei destijds blij te zijn dat hij niet in dienst was geweest en dat hij niets heeft met gezag. Iedereen mag dat vinden, maar niet de minister van defensie. Ook sprak Van Middelkoop zich voortijdig uit tegen verlenging van de militaire missie in Uruzgan, terwijl het kabinet daarover nog geen standpunt had bepaald. Ook Tineke Huizinga, staatssecretaris op Verkeer en Waterstaat, klungelde met de invoering van de OV-chipkaart en de taxitarieven. Ze overleefde met moeite een motie van wantrouwen.

Nu is niet elke bewindspersoon gepokt en gemazeld en vallen ook bij andere partijen politici door de mand. Maar bij de ChristenUnie is het aantal politieke klunzigheden van bewindslieden – de goeden niet te na gesproken – verontrustend groot. Wie geen goede bewindslieden kan vinden, moet niet in een kabinet willen. Of partijleider Gert-Jan Segers moet als medesamensteller van het kabinet zijn verantwoordelijkheid nemen en er zelf in gaan zitten.