Een bloemetje voor het racisme
Je zou denken dat de wedstrijd direct wordt gestaakt als het publiek tijdens een wedstrijd apengeluiden maakt tegen een zwarte voetballer die namens de tegenpartij een doelpunt maakt. Of dat in elk geval de teamgenoten hun medespeler steunen door meteen te stoppen met spelen. Maar nee hoor, niets van dit alles afgelopen zondag, toen Brian Brobbey namens Ajax scoorde tijdens de uitwedstrijd tegen FC Utrecht. Na afloop kwam er wat slap gelul in de trant van: we hebben het niet gehoord. De beste reactie kwam nog van Brobbey zelf: "Het boeit me eigenlijk niet. Mensen zijn gefrustreerd, maar wij hebben lekker gewonnen en ik heb een goaltje gemaakt. Ik ben blij. Het doet geen pijn."
Een reactie die ik herken uit de vorige voetbalclub van mijn zoontje, Zeeburgia. De moeders van de donkere spelers wilden tijdens een wedstrijd ook nooit dat hun zoon op ongeregeldheden inging. Ook niet als het om racistische uitingen ging. Anders zouden de witte mensen denken: daar heb je die zwarten weer. Terwijl ik mijn kinderen altijd heb geleerd om anderen direct van repliek te dienen. En dezelfde taal te spreken als de persoon tegenover je – dit is immers de taal die diegene snapt. Nooit zelf beginnen, maar als iemand je fysiek of verbaal onheus bejegent, dan pak je die harder terug.
"Na het maken van apengeluiden naar een donkere voetbalspeler zijn we relatief stil. Is iedereen zich er wel van bewust wat hier aan de hand is?"
Vandaar dus dat ik me zo opwind omdat er zo weinig ophef was over de apengeluiden tijdens de voetbalwedstrijd zondag. FC Utrecht stuurde Brobbey nog een heel lullig boeketje, dat amper 20 euro kan hebben gekost. Brobbey ging ermee op de foto, en daarmee was de kous af. Terwijl heel Nederland – terecht – in rep en roer was toen Johan Derksen bij Voetbal Inside vertelde over het kaarsenincident en de hele tafel met hem meelachte. En we – wederom terecht – woest werden toen mannelijke leden van een Amsterdamse studentenvereniging vrouwen 'hoer' en 'sperma-emmer' noemden.
Er worden talkshowuitzendingen aan gewijd, mensen stappen op, we schrijven columns erover… Maar na het maken van apengeluiden naar een donkere voetbalspeler zijn we relatief stil. Is iedereen zich er wel van bewust wat hier aan de hand is, of bedekken we het liever met de mantel der liefde onder het mom van: laten we vooral niet 'lastig' zijn? Of: we willen geen 'gedoe'?
"Racisme tijdens een voetbalwedstrijd moet ter plekke worden aangepakt: óp het veld."
Want de apengeluiden van zondag staan niet op zichzelf. Racisme op voetbaltribunes is een wijdverbreid fenomeen. En er wordt vrij weinig tegen gedaan, als je het mij vraagt. Oké, eerder dit jaar kregen vier supporters van de Maastrichtse voetbalclub MVV een stadionverbod van twintig jaar opgelegd vanwege racistische uitlatingen aan het adres van FC Dordrecht-verdediger Seydine N'Diaye. Maar tot straffen zoals deze leidt het in het voetbal maar zelden.
Als je het van de KNVB moet hebben, gebeurt er te weinig. Ja, de voetbalbond zet initiatieven op, zoals het in 2020 gelanceerde 'aanvalsplan tegen discriminatie' en een verdubbeling van de straffen voor discriminatie. Maar wat hebben we hieraan, als we apengeluiden vanaf de tribune downplayen? Hier, lees de officiële aanpak van de Rijksoverheid: bij racistische uitlatingen 'bestaat de mogelijkheid om de wedstrijd stil te leggen'. Terwijl supporters bij het gebruik van vuurwerk het stadion moeten verlaten en als straf een stadionverbod krijgen.
Racisme tijdens een voetbalwedstrijd moet ter plekke worden aangepakt: óp het veld. De bal ligt bij de clubs en de spelers zelf.