De verborgen dochters

De radeloosheid viel overduidelijk tussen de regels door te lezen. Aanvankelijk mailde deze vrouw me om raad voor 'een vriendin', maar al snel had ik door dat ze het over zichzelf had. Het was een noodkreet van een jonge biculturele vrouw die woont in Nederland, maar nauwelijks vrijheden kent.

Ze mag niet eens contact hebben met vriendinnen. Want stel je voor dat ze de familie-eer op het spel zet. Dat er thuis fysiek geweld aan te pas komt om haar 'in bedwang' te houden, is al erg genoeg. Maar de mentale marteling die ze ondervindt, is nog vele malen erger. Het niets mogen van je familie is als een gezwel dat je maar niet weg krijgt met een chemokuur; het blijft doorwoekeren totdat je vanbinnen sterft.

Wat zou er gebeuren als je uit huis zou gaan, vroeg ik haar. Dan vreesde ze voor haar leven, voor een vergelding door haar neven en broers, antwoordde ze me. We brainstormden over andere eventuele vluchtroutes. Ze zou kunnen weglopen van huis of trouwen met een achterneef uit Turkije die geen Nederlands spreekt. Daarmee zou ze van de ene gevangenschap in de andere terechtkomen, stelde ik vast, dus dat was de oplossing niet. Maar wat dan wel? 

Wie denkt dat dit een op zichzelf staand geval is, kan ik uit de droom helpen: genoeg biculturele vrouwen in ons land leven in zo'n parallelle samenleving. Voor de buitenwereld lijken ze deel te nemen aan de maatschappij – ze volgen toch een studie en/of hebben een baan – maar thuis worden ze door hun familie 'gevangen' gehouden.

De tradities en gewoonten die deze eerste generatie heeft meegenomen uit het land van herkomst van de (groot)ouders is voor hen leidend, waardoor ze die krampachtig vasthouden. Zo zie je in multiculturele wijken vaak dat het belangrijk is voor Marokkaanse, Hindoestaanse en Turkse gezinnen dat de dochters hun eer bewaren en bewaken. Ze worden met strenge hand opgevoed en krijgen zelfs stokslagen, mochten ze een misstap begaan. Als ze een te korte rok dragen bijvoorbeeld, te veel van hun lichaam laten zien of een vriendje krijgen – want o wee als ze seks zouden hebben, dan breekt de pleuris uit. 

De informatievergaring komt van eigen mediakanalen, vrienden komen uit dezelfde parallelle bubbel. Ondertussen zijn hun dochters in Nederland geboren en getogen, gaan hier naar school of naar hun werk. Dat dit in Nederland nu het geval is, is onvoorstelbaar. Grote kans dat je nu voor het eerst leest dat jonge vrouwen in Nederland gevangen worden gehouden door hun eigen familie, en later door hun echtgenoot. Ze zitten gevangen voor het leven. Sommigen zien geen andere uitweg dan zelfmoord, of denken hier dagelijks aan. 

Iedere vrouw moet in vrijheid kunnen leven, dat is een universeel recht. Wat moet ze doen? Weglopen is nog altijd een optie, maar dan zal ze nooit meer contact met haar familie kunnen hebben. Dat is een zware prijs die ze voor haar vrijheid betaalt. Aan de andere kant: je leven in vrijheid kunnen leven is onbetaalbaar. Maar het is een (haast) onmogelijke keuze. Vrijheid heeft altijd een prijs. Een offer.