Boris Brexit
Een naam als Alexander Boris de Pfeffel Johnson riekt naar Duits bloed. Maar de premier die zijn edele naam snoeit tot die van een kantoorklerk wil net zo weinig met Beieren te maken hebben als Angela Merkel met Cornwall. Onlangs werd mij gevraagd of Duitsland een Boris Johnson als kanselier zou kunnen voortbrengen. Aan zijn Duitse wortels zal het niet liggen, maar ik denk dat Duitsland nog lang niet toe is aan een verteller. De neiging om het spannend te maken zou de Duitsers bang maken.
Bijna dertig jaar geleden kom ik Johnson tegen in de wandelgangen van Brussel.
Bijna dertig jaar geleden kom ik Johnson tegen in de wandelgangen van Brussel. Ik ben de RTL-Nieuws redacteur-verslaggever die zoekt naar een kruimel nieuws. Zie in de wandelgang maar eens televisie te maken. Brussel gaat me niet goed af. Ik kom aanzetten met brandende vragen aan de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken, maar de redactie zit niet te wachten op plichtmatige antwoorden van een onbekende diplomaat. Maar ik ben alleen in staat om een Italiaan voor de camera te trekken.
Nee, dan Boris. De correspondent voor de Daily Telegraph maakt het spannend door regelmatig smakelijk naar de EU uit te halen.
Nee, dan Boris. De correspondent voor de Daily Telegraph maakt het spannend door regelmatig smakelijk naar de EU uit te halen. Correspondenten en diplomaten liggen aan zijn voeten. Iedereen vermoedt dat Johnson feit en fictie door elkaar haalt maar niemand weet waar en wanneer. Niet dat iemand ermee zit. Het EU-mammoetproject is te log voor gedegen media-aandacht. De EU wordt begin jaren negentig gezien als de grafkuil van de redactie, waar je zo snel mogelijk uit moet. Saai is het in Brussel, tenzij je de stukken van de correspondent van de Daily Telegraph leest. Lezers smullen ervan. En ik ook.
Boris maakt van de regeltjes verhalen. Die moeten wel met een korreltje zout gelezen worden. Als je hem toen zou geloven bepaalt Brussel vandaag de dag de lengte van doodskisten tot condooms. Hij werd en wordt vooral gelezen door iedereen die zin heeft om anonieme bureaucraten op hun nummer te zetten. Boris maakt er een sport van. De correspondent laat in 1991 zelfs het hoofdkwartier van de Europese Commissie opblazen. Nooit gebeurd, maar de opruiming van het bolwerk schrijft zo lekker weg. Opgeruimd staat netjes.
Van iemand die net zo slordig omgaat met de feiten als met zijn kapsel verwacht je niet dat hij het schopt tot premier.
Vervolgens maakt hij carrière in de politiek. Van iemand die net zo slordig omgaat met de feiten als met zijn kapsel verwacht je niet dat hij het schopt tot premier. Conservatief ja, maar Johnson is bovenal onberekenbaar. Als journalist is dat geen slechte eigenschap. Als premier ben ik daar niet zo zeker van. Wie premier Johnson op zijn woord gelooft had hem op 1 november 2019 dood in een greppel aangetroffen omdat hij zijn Brexit-belofte niet op tijd kon waarmaken. Geintje natuurlijk.
Ik heb met onderbreking in totaal zes jaar in Londen gewoond en gewerkt. In de jaren tachtig en negentig ligt de afkeer van Europa al op straat. Er wordt over het continent gesproken alsof het ergens op een andere planeet ligt. Voorstanders van de EU zijn er dan natuurlijk wel op het eiland, maar ze worden in gesprekken al snel weggezet als watjes, zowel bij Labour als bij de Conservatieven. 'Pro-Europa', dan was je een typische Liberal Democrat: vlees noch vis. Nee, Boris houdt van duidelijkheid.
Het podium is een replica van het Britse parlement en is zo gebouwd dat twee partijen elkaar voortdurend in de ogen kijken: 'You need confrontation to draw out the truth'.
Ik kom Johnson de journalist later nog één keer tegen. Als correspondent voor RTL-Nieuws in Londen ben ik afgereisd naar de universiteit van Oxford voor een debatavond. Johnson doet mee als ex-president van de Oxford Union Debating Society. Het podium is een replica van het Britse parlement en is zo gebouwd dat twee partijen elkaar voortdurend in de ogen kijken: 'You need confrontation to draw out the truth'. Als je het Boris vraagt heeft waarheid confrontatie nodig. Dus als het geschil er niet is dan zoek je hem op. Alles voor de goede zaak.
'Jullie zitten in die semi-circels in Holland, of waar je ook vandaan komt, aardig te doen tegen elkaar in die grote, pathetische coalitieregeringen van jullie. Totaal corrupt.'
Na afloop spreek ik Boris aan in de wandelgang. We doen allebei joviaal. Biertje erbij. Camera draait. Het gaat 'eventjes' over parlementaire democratie. Johnson is trots op het Britse 'first past the post' kiessysteem: De Britse kiezer kan 'de hufters eruit schoppen'. Dat geldt niet voor Johnson zelf, want hij zit hoog en droog in zijn kiesdistrict Uxbridge and South Ruislip. Het district is al sinds mensenheugenis in handen van de Conservatieven; een safe-seat. Over de Nederlandse parlementaire democratie is hij niet te spreken: 'Jullie zitten in die semi-circels in Holland, of waar je ook vandaan komt, aardig te doen tegen elkaar in die grote, pathetische coalitieregeringen van jullie. Totaal corrupt.' Johnson schept zichbaar genoegen in zijn uithaal. Hij hoopt op een sneer van mij.
Zonder ruzie geen waarheid en geen democratie. Ik ben nu al benieuwd naar de autobiografie van de ruziemaker uit Beieren. Bij Johnson weet je nooit hoe het verhaal afloopt.