Hijgerigheid

Donderdagochtend tien over negen, net anderhalf uur nadat journaliste Ans Boersma tegen haar zin op het vliegtuig naar Nederland is gezet, braakt D66’er Sjoerd Wiemer Sjoerdsma zijn vragen uit aan minister Blok van Buitenlandse Zaken. Want het is toch ongehoord en onacceptabel dat Turkije zonder enige aanleiding journalisten, verdedigers van het vrije woord, het land uitzet? Of de minister maar zo snel mogelijk de Turkse ambassadeur wil ontbieden en hem wil wijzen op het belang van onafhankelijke journalistiek.

Sjoerdsma, die zijn verontwaardiging meteen op Twitter deelt opdat iedereen weet hoe hij de persvrijheid omhelst, is niet de enige. Alle partijen in de Tweede Kamer zijn geschokt en vragen het kabinet om opheldering. Drie kwartier na Sjoerdsma eist de leider van de ChristenUnie, Gert-Jan Segers, op hoge toon de stopzetting van de onderhandelingen over een EU-lidmaatschap van Turkije 'omdat buitenlandse journalisten als Ans Boersma zomaar het land worden uitgezet.' Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken denkt dat de correspondente vanwege haar journalistieke werk moest vertrekken.

Totdat de Turken alle kritiek en verdachtmakingen zat zijn en onthullen dat de Nederlandse politie Boersma verdenkt van banden met een jihadistische terreurgroep.

De hijgerigheid beperkt zich niet tot de politiek. Marcel Gelauff van het Genootschap van Hoofdredacteuren en Thomas Bruning van de journalistenvakbond haasten zich naar de microfoon van Radio 1. Gelauff noemt de uitzetting van Boersma ‘schokkend en verdrietig’ en eist dat minister Blok aan de Turken laat weten dat 'wij dit niet accepteren'. Bruning hekelt de uitzetting als 'een nieuw dieptepunt in het persvijandige beleid van Turkije'.

Nu heeft Turkije geen beste naam als het gaat om persvrijheid en eerbied voor mensenrechten. Er zitten meer dan honderd journalisten in de cel; kritische geluiden worden niet getolereerd. Het is dan ook begrijpelijk te denken dat de uitzetting van een Nederlandse correspondente alles te maken heeft met haar journalistieke werk, zeker omdat de Turkse autoriteiten aanvankelijk geen reden voor haar uitzetting geven. Totdat de Turken alle kritiek en verdachtmakingen zat zijn en onthullen dat de Nederlandse politie Boersma verdenkt van banden met een jihadistische terreurgroep. Dáárom is ze Turkije uitgezet. Omdat onze politie haar verdenkt.

Oei. Daar staan je dan met een mond vol tanden. Iets te snel gereageerd

Het Openbaar Ministerie geeft toe dat het informatie over Boersma heeft doorgespeeld aan Turkije, dat het gaat om banden met een terreurbeweging maar dat Boersma zelf geen verdachte is. Maar waarom, dat wil justitie niet zeggen. Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid laat alleen weten dat de uitzetting van Boersma niets te maken heeft met haar journalistieke werk.

Oei. Daar staan je dan met een mond vol tanden. Iets te snel gereageerd. Een enkele journalist vindt het te makkelijk om Kamerleden, hoofdredacteuren en vakbond te verwijten dat ze voor hun beurt hebben gesproken. Turkije heeft immers op dit gebied een slechte naam. Het lag nogal voor de hand dat een correspondente vanwege haar werk was uitgewezen. Hadden die Turken maar meteen helderheid moeten geven.

Zorgvuldigheid staat bij beide beroepsgroepen, politici en journalisten, hoog in het vaandel. Checken, checken, checken. En zolang dat niet kan, ben je voorzichtig met je reactie. Geen beschuldigende vinger zolang je niet weet wat er precies aan de hand is. Geen hijgerigheid om toch vooral als eerste je verontwaardiging te laten blijken.

Bezorgdheid uitspreken en om opheldering vragen. Dat voorkomt gênante toestanden.