In de vroege ochtend van 9 december 1947 richtten Nederlandse militairen in het Javaanse dorpje Rawagede een bloedbad aan. Meer dan 400 mannen werden geëxecuteerd, waaronder de man van de nu 90-jarige Rasem.
En ze kan het zich nog goed herinneren, ook al is het al 69 jaar geleden. KNIL-soldaten sleurden haar man midden in de nacht uit huis, ze heeft hem daarna niet meer gezien. "Het ene moment sliep hij bij mij in huis, het volgende moment was hij verdwenen en stond ik er alleen voor met mijn kinderen."
Met de honderden mannen werd bijna de gehele mannelijke bevolking van het dorp standrechtelijk geëxecuteerd. "De rivier en de rijstvelden lagen bezaaid met lijken. Het water kleurde bloedrood", vertelt Rasem.
Bloedige onafhankelijkheidsoorlog
De militairen waren in het dorp op zoek naar een onafhankelijkheidsstrijder. Tussen 1946 en 1949 vochten Nederland en vrijheidsstrijders een bloedige strijd uit in Indonesië, tot de Tweede Wereldoorlog een kolonie van Nederland. Minister Bert Koenders bezocht het dorpje vanochtend en sprak met Rasem, één van de drie nog levende weduwes.
Zij waardeert het bezoek van de minister enorm. Ambassadeur Tjeerd de Zwaan en voormalig minister Maxime Verhagen lieten nabestaanden naar de ambassade overkomen. "Na al die jaren is het goed dat hij (Koenders red.) die moeite neemt om naar ons dorp te komen. Ik heb het Nederland eerder al vergeven."
Minister Koenders in gesprek Rasem
Koenders sprak zo'n twintig minuten met nabestaanden waarbij hij meerdere keren zijn excuses aanbood. Ook legde hij bloemen bij de begraafplaats. Een plek die door jongeren overigens vooral wordt gewaardeerd om de schaduw. Zij tonen niet zo heel veel belangstelling in de tragische historie van het dorpje.
Rasem keert na het bezoek weer terug naar haar hutje, dat ook dienst doet als werkplaats voor de naastgelegen kippenfokkerij. Want Rasem leeft nog altijd in pure armoede. Negen nabestaanden zouden een schadevergoeding krijgen van 20.000 euro per persoon, zo werd in 2011 besloten. Geld dat Rasem naar eigen zeggen nooit heeft gezien.
Geld mogelijk ingenomen
Haar dochter zegt dat er ooit 300 euro is betaald. Wat er met de rest van het geld is gebeurd weet ze niet of durft ze niet te zeggen. Er zijn gevallen bekend van nabestaanden die door bestuurders en dorpshoofden gedwongen zijn hun geld af te staan. Dergelijke grote sommen geld zouden alleen maar verdeeldheid kunnen zorgen.
Koenders zei in de gesprekken vandaag dat er nog altijd noodzaak is om de zaak te onderzoeken. Over ondersteuning door de overheid zegt hij dan weer niets. 'Maar je geschiedenis, ook de donkere kant, onder ogen durven zien hoort bij een volwassen land.'
Meer op rtlnieuws.nl:
- Ambassadeur maakt excuses over Rawagede
- Nederlands leger richtte veel groter bloedbad aan in Sumatra
